نتائج تلاش

"تاجِکان فارسی کا ایک زبانچہ بولتے ہیں، جو اطراف کے تُرکی زبانچوں سے بِسیار زیادہ مُتاثر ہے، اور جس نے کئی تُرکی الفاظ قبول کر لیے ہیں۔ مع ہٰذا، اِس زبانچے میں ایسے کئی آریائی الفاظ محفوظ رہ گئے ہیں جو جدید فارسی میں استعمال نہیں ہوتے، اور یہ چیز اِن خِطّوں میں اِس [تاجک] نسل کے طویل دوام کا ایک...

(مِرّیخ یولدوزی‌گه) گۉزل یولدوز، یېریمیزنینگ اېنگ قدرلی توقغانی، نېگه بیزدن قاچیب مونچه اوزاق‌لرگه توشیب‌سن؟ تووغانینگ‌گه نېچون سیره گپورمس‌دن توریب‌سن، سۉیله، یولدوز، حالینگ نه‌دیر، نېچوک تاپدینگ دُنیانی؟ بیزنینگ یېرده بۉلیب تورگن توبن‌لیک‌لر، خۉر‌لیک‌لر، سۉیله، یولدوز، سېنینگ دغی قوچاغینگ‌ده...

ظہیرالدین محمد بابر کی ایک تُرکی غزل کا مقطع: عراق و فارس گر یېتسه، سېنینگ بو شعرینگ، ای بابُر، آنی حِفظ اېتگوسی حافظ، مُسلَّم توتقوسی سلمان (ظهیرالدین محمد بابر) اے بابر! اگر تمہاری یہ شاعری عراق و فارس پہنچ جائے تو [یقیناً] حافظ شیرازی اُس کو حِفظ کرے گا اور سلمان ساوجی اُس کو مُسلَّم مانے گا...

ماوراءالنہری مُفکِّر و ادیب «محمود خواجه بهبودی» (وفات: ۱۹۱۹ء) تُرکستان سے جاری ہونے والے مجلّے «آینه» میں ۱۹۱۳ء میں لکھے گئے مقالے «ایککی اېمس، تۉرت تیل لازم» (دو نہیں، چار زبانیں لازم ہیں) میں ایک جا لکھتے ہیں: "تُرکستان‌نینگ سمرقند و فرغانه ولایت‌لرینده فارسچه سۉیله‌تورگن بیر نېچه شهر و...

(رباعی) سېن گُل‌سېن و مېن حقیر بُلبُل‌دورمېن سېن شُعله‌سېن، اول شُعله‌غه مېن کول‌دورمېن نسبت یۉق‌تور دېب اجتناب ایله‌مه‌ کیم شه‌مېن اېل‌گه، ولې سنگه قول‌دورمېن (ظهیرالدین محمد بابر) تم گُل ہو، اور میں حقیر بُلبُل ہوں۔۔۔ تم شُعلہ ہو اور میں اُس شُعلے کی خاکِستر (راکھ) ہوں۔۔۔ یہ کہہ کر [مجھ سے]...

(آنامېن دوعاسې) آنام دوعا ائتدی: آللاهېم منی اؤلدۆرسن نه قېش‌ده، نه یای‌دا اؤلدۆر. هاواسې مۆلاییم بیر آی‌دا اؤلدۆر. آنامېن سسی‌نی آللاه ائشیتدی اۏنون بو دوعاسې درگاها یئتدی. چمن چیچک‌لری، آغ یاسه‌من‌لر بزه‌دی قبری‌نی اۏنون اۏ گۆن‌لر. اؤلسم، آنام کیمی منی ده، آللاه! سن نه قېش‌دا اؤلدۆر، نه...

از موسکوا به سمرقند ۲۱ اپریلِ ۱۹۲۷ء رفیقِ محترم و اُستادِ معظم صدرالدین عینی! دو روز است، که به مسکو وارد شده‌ام و در کارهایِ فرقه‌وی مشغولِ خدمت هستم. از شما استدعا دارم، که نتیجهٔ کاغذ به رفیق محی‌الدین‌اف را به بنده مرقوم دارید. اگر خواهشِ من و شما را قبول نکرده، از مسکو اقدام خواهم کرد. اگر...

(تا به کَی؟) تا به کَی آشُفتهٔ زُلفِ پریشان است دل؟ تا به کَی خون‌گشتهٔ لعلِ سُخن‌دان است دل؟ تا به کَی قُربانِ بی‌رحمیِ جانان است دل؟ تا به کَی ویرانِ استبدادِ هجران است دل؟ تا به کَی از غُصّه گریان همچو نَیسان است چشم؟ تا به کَی از داغ سوزان همچو نَیران است دل؟ تا به کَی از بی‌کسی هم‌راهِ...

(نه واختاجان؟) نه واختاجان اۏ ساچ‌لارا دؤنۆب حئیران اۏلاجاق‌سان، کؤنلۆم منیم؟ نه واختاجان، دئ، اۏ یاقوت دۏداق‌لارا باخېب آل قان اۏلاجاق‌سان، کؤنلۆم منیم؟ نه واختاجان وفاسېزا بئله حئیران اۏلاجاق‌سان، کؤنلۆم منیم؟ نه واختاجان بو هیجران‌دان اوچوب ویران اۏلاجاق‌سان، کؤنلۆم منیم؟ نه واختاجان گؤز...

(بهشتِ مرد، دوزخِ زن) مرد اگر عاشق شود، عالَم گُلستان می‌شود، زن اگر عاشق شود، آخر پشیمان می‌شود. مرد اگر عاشق شود، از عشق گیرد آبرو، زن اگر عاشق شود، در عیب می‌اُفتد فُرو. مرد اگر عاشق شود، در نغمه می‌آید هزار، زن اگر عاشق شود، برف‌آب ریزد در بهار. مرد اگر عاشق شود، زرتاج مانَد بر سرش، زن...

امیرِ شعرِ تُرکی «محمدِ فُضولی بغدادی» اپنے دیوانِ فارسی کے دیباچے میں لکھتے ہیں: "گاهی به اشعار عربی پرداختم و فصحای عرب را به فنون تازی فی‌الجمله محظوظ ساختم. و آن بر من آسان نمود، زیرا زبان مباحثهٔ علمی من بود. و گاهی در میدان ترکی سمند طبیعت دواندم و ظریفان ترک را به لطافت گفتار ترکی تمتّعی...

(تانرې و اینسان) تانرې: من سویلا تۏرپاق‌دان عالم یاراتدېم، سن فارس ایله زنجی، تۆرک ایله تاتار. من میسی، دمیری قارشېنا آتدېم، سن یاپدېن دمیر‌دن قېلېنج زهرمار. من قوش‌لار یاراتدېم، نغمه‌کار، آزاد، سن درحال دۆزه‌لتدین دمیر‌دن قفس. من اۏرمان گؤیه‌رتدیم، آچدې قۏل-قاناد، سن بالتا گؤتۆرۆب دۏغرادېن...

(یینه ممله‌که‌تیم اۆستۆنه سؤیله‌نمیش‌تیر) ممله‌که‌تیم، ممله‌که‌تیم، ممله‌که‌تیم، نه کاسکئتیم قالدې سنین اۏرا ایشی نه یۏل‌لارېنې تاشېمېش آیاق‌قابېم، سۏن مینتانېن دا سېرتېم‌دا پارالاندې چۏق‌تان، شیله بئزیندن‌دی. سن شیمدی یالنېز ساچېمېن آقېندا، ائنفارکتېندا یۆره‌ڲیمین، آلنېمېن چیزگی‌لرینده‌سین...

ولیم شیکسپیئر کے نُمائش نامے «ہیملٹ» کے منظرِ اوّل میں قلعے کے نگہبانوں کو شب کے وقت وفات کردہ پادشاہ کا شبَح (بھوت) نظر آ تا ہے، جو مُرغے کے بانگ زن ہونے پر غائب ہو جاتا ہے۔ اُس موقع پر 'مارسیلس' نامی مُحافظ یہ کلمات کہہ کر عیدِ میلادِ مسیح کے موسم کو یاد کرتا ہے: (منظوم تُرکی ترجمہ) "خۏروز...

(فی مدح النبی صلی الله علیه وسلم) صلات ایله سلام اۏلسون رسوله که اۏل‌دور ره‌نما اۏلان بو یۏلا محمّد مُقتدایِ انبیادېر محمّد ره‌نمایِ اولیادېر محمّد سروَرِ جمعِ رُسُل‌دۆر محمّد هادیِ خیرِ سُبُل‌دۆر قامودان گرچه حق خۏشنود اۏلوب‌دور مقام امّا اۏنا محمود اۏلوب‌دور بویورموش‌دور آنېن شانېندا مولا...

عُثمانی دور میں بوسنیا کے پائتخت سرائے بوسنا (سرائیوو) سے نکلنے والے تُرکی جریدے 'وطن' میں رُومی تقویم کے مطابق ۱۶ کانونِ اول (دسمبر)، ۱۸۸۷ء کو اِک مقامی شاعر «سْرَبْرَنیچا نائبی افندی» کی ایک بیس بَیتی تُرکی مثنوی «نصیحت‌نامه» شائع ہوئی تھی جس میں اُنہوں نے علم کی اہمیت میں، اور طلَبۂ علوم کو...

من مستِ مُدامم چه کنم زُهد و ریا را من رندِ جهانم چه کنم ذوق و صفا را عُشّاقِ زمان عاشقِ گیسویِ سیه‌فام من عاشقم اندوه و غم و جور و جفا را بیزارم از آن مجلسِ یاران که وفا نیست در مجلسِ ایشان نه مُرُوّت نه مُدارا یار آن که تو را خونِ جگر را کند احسان هم بهرِ تو جان را دِهد ای شوخِ دل‌آرا اسعد...

(شمعِ محفل) [به] پیشِ رُخت گُل بهایی ندارد چمن بی وجودت صفایی ندارد مکن چهره پنهان که بی رُویِ ماهت سرایِ دلم روشنایی ندارد رُخ ای شمعِ محفل ز عاشق مپوشان که پروانه تابِ جدایی ندارد دلا چاره‌جویی مکن از طبیبان که دردِ محبّت دوایی ندارد «رسا» کَی ز کُویت رود جایِ دیگر که خوش‌تر ز کُویِ تو جایی...

تاریخ: ۳۰ تِیر ۱۳۹۷هش/۲۱ جولائی ۲۰۱۸ء عکّاس: امیر رحمانی مأخذ صفوی صوفی سلسلے کے بانی شیخ صفی الدین اردَبیلی کا مقبرہ ایرانی آذربائجان کے شہر اردَبیل میں واقع ہے، اور یہ عمارت یونیسکو کی عالمی میراث کی فہرست میں مشمول ہے۔ یہ وہی سُنّی شافعی صوفی شیخ ہیں کہ جن کی وفات کے ڈیڑھ سو سال بعد اُن کے...

تُرکی میں مُفرَد اسماء کو جمع میں تبدیل کرنے کے لیے دوشکلی لاحقہ 'لر/لار' استعمال ہوتا ہے۔ جن اِسموں کا آخری مُصوّت (ووول) دہن کے اگلے حصّے سے نکلتا ہو (ə, e, i, ö, ü)، اُن کو جمع کی حالت میں لانے کے لیے 'لر' استعمال ہو گا، جبکہ جن اِسموں کا آخری مصوّت دہن کے عقبی حصّے سے نکلتا ہو (a, ı, o, u)،...