نتائج تلاش

مندرجۂ ذیل دو تصاویر آذربائجانی عکّاس عبّاس آتیلائے نے ایک آذربائجانی اخبار کے لیے کھینچی تھیں، جو ۱۹ جون ۲۰۱۳ء کو شائع ہوئی تھیں: کتیبے کا ترجمہ: فضولی بغدادی کی قبر مشہور عراقی شاعر۔ قرنِ دہمِ ہجری کے شعراء میں سے ایک، جنہوں نے امام حُسین علیہ السلام کے سوگ میں عربی، ترکی، کردی اور فارسی...

محمد فضولی بغدادی رحمۃ اللہ علیہ کی مثنوی 'لیلیٰ و مجنون' کہنہ تُرکی ادبیات کی معروف ترین مثنوی ہے۔ جالبِ توجہ چیز یہ ہے کہ اُنہوں نے اپنی اُس تُرکی مثنوی کا کا آغاز فارسی حمد و دعا سے کیا ہے، اور تُرکی زبان میں حمد وہ اگلے باب میں لے کر آئے ہیں۔ زبانِ فارسی اور حضرتِ فضولی بغدادی کے تمام محبّوں...

ماه فُرو مانَد از جمالِ محمد سرو نباشد به اعتدالِ محمد قدرِ فلک را کمال و منزلتی نیست در نظرِ قدرِ با کمال محمد وعدهٔ دیدارِ هر کسی به قیامت لیلة‌الاسری شبِ وصالِ محمد آدم و نوح و خلیل و موسی و عیسی آمده مجموع در ظِلالِ محمد عرصهٔ دنیا مجالِ همتِ او نیست روزِ قیامت نِگر مجالِ محمد شمس و قمر در...

متن: سیمین‌بری، گل‌پیکری، آری از ماه و گل زیباتری، آری همچون پری افسون‌گری، آری دیوانهٔ رویت منم، چه خواهی دگر از من سرگشتهٔ کویت منم، نداری خبر از من هر شب که مه در آسمان گردد عیان دامن‌کشان گویم به او رازِ نهان که با من چه‌ها کردی به جانم چه‌ها کردی هم جان و هم جانانه‌ای، امّا در دل‌بری...

هر نَفَس آوازِ عشق می‌رسد از چپّ و راست ما به فلک می‌رویم عزمِ تماشا که راست ما به فلک بوده‌ایم یارِ مَلَک بوده‌ایم باز همان جا رویم جمله که آن شهرِ ماست خود ز فلک برتریم وز مَلَک افزون‌تریم زین دو چرا نگذریم منزلِ ما کبریاست گوهرِ پاک از کجا عالمِ خاک از کجا بر چه فرود آمدید بار کنید این چه...

"'شوکت' خواجہ محمد بن اسحاق بخارائی کا تخلص ہے۔ اکثر منابع میں آیا ہے کہ اُن کے پدر بخارا میں صرّاف تھے اور خود شوکت کا بھی چند مدت تک جوانی میں یہی پیشہ تھا۔ شوکت اُزبکوں کے دستوں (ہاتھوں) اذیت و آزار کے باعث بخارا کو ترک کے ہِرات چلے گئے تھے۔ ہرات میں وہ میرزا سعدالدین محمد بن خواجہ غیاث الدین...

متن: گئجه‌لر فکریندن یاتا بیلمیرم بو فکری باشېمدان آتا بیلمیرم گئجه‌لر عشقیندن یاتا بیلمیرم نئیله‌ییم که سنه چاتا بیلمیرم آیرېلېق، آیرېلېق، آمان آېرېلېق هر بیر درددن اۏلار یامان آیرېلېق اوزوندور هجریندان قارا گئجه‌لر بیلمیرم من گئدیم هارا گئجه‌لر ووروبدور قلبیمه یارا گئجه‌لر آیرېلېق، آیرېلېق،...

رویِ یارِ من چو زیرِ زلف تابان می‌شود گوییا ماهی‌ست کو از ابر رخشان می‌شود بلبل‌آسا می‌کنم صد نوحه از سوزِ درون چونکه آن گل‌برگِ من از ناز خندان می‌شود چون ندیدم رویِ خوبت دادنِ جان پیش از این گرچه مشکل بود بر من این دم آسان می‌شود ساعتی گر دور گردد چشمم از دیدارِ تو سر به سر عالَم به جسمِ من چو...

غزلِ مُزیّن به تاریخِ ورودِ شاه‌زاده سلطان اکبر بن اورنگ‌زیب که [به] منظرِ مبارکِ اشرف رسید [و] شرفِ استحسان پذیرفت کؤنۆل‌لر مژده کیم عشرت نسیمی هنددن گلدی معطّر اۏلدو ایران، نکهتِ مشکِ خُتن گلدی گل و گل‌زار سؤیلر خیرِ مقدم، می گتۆر، ساقی که هنگامِ نشاطِ بزم و عیش اۆچۆن انجمن گلدی سلیمانِ زمان...

ایرانی ادبیات شناس اسماعیل حاکمی اپنی کتاب 'طَیَرانِ آدمیّت' (۲۰۰۳ء) میں شامل مضمون 'شیوهٔ غزل‌سرایی اقبال' میں لکھتے ہیں: "اقبال بر اثر ممارست و تتبّع در دواوین شاعران پارسی‌گوی چنان در زبان فارسی مهارت یافت که توانست دقیق‌ترین افکار عرفانی و مشکل‌ترین معانی فلسفی و علمی و اخلاقی را در قالب...

ایران میں ۲۵ اُردیبهشت (۱۵ مئی) یومِ فردوسی کے طور پر منایا جاتا ہے۔ عکاس: محسن رحیمی تاریخ: ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۶هش/۱۵ مئی ۲۰۱۷ء ماخذ

۱۹۱۸ء میں جمہوریۂ آذربائجان کی بنیاد رکھنے والے اور مُلکِ ہٰذا کے اولین صدر محمد امین رسول زادہ عثمانی استانبول سے طبع ہونے والے مجلّے 'سبیل الرَّشاد' میں ۱۵ شوّال ۱۳۳۰ھ/۲۶ ستمبر ۱۹۱۲ء میں شائع ہونے والے اپنے مقالے 'ایران نه‌دیر؟' (ایران کیا ہے؟) کے اختتام میں لکھتے ہیں: "ایران اُدَباسې‌نېن شرق...

ایران کے مجلُۂ وحید میں ۱۹۶۷-۸ء میں شائع ہونے والے ایک مضمون میں تاجکستانی ادبیات شناس عبدالغنی میرزایف لکھتے ہیں: "آثار شاعر بزرگ سدهٔ یازدهم ایران میرزا محمد علی بن میرزا عبدالرحیم متخلص به صائب، اگر خطا نکنم، از اوایل سدهٔ بیستم میلادی و اگر روشن‌تر به مسئله نزدیک شویم، از تاریخ نشر...

باز آشفته‌ام از کاکُلِ عنبربویی بسته شد جان و دلم در گِرهِ ابرویی از که پُرسم خبرش یا ز که جویم چه کنم دلِ آواره که گم ساخته‌ام در کویی آه از این دل که شد آشفتهٔ زلفِ سیه‌ای داد از این دیده که آموخته شد با رُویی او به صد لطف درونِ دلِ من جِلوه‌کُنان منِ دیوانه نظر می‌کنم از هر سویی خَلق گویند...

تاریخِ نوشتگی: ۷ ربیع الاول ۹۱۸ھ/۲۳ مئی ۱۵۱۲ء زمانہ: دورِ صفویہ جائے حفاظت: توپ قاپی سرائے عجائب خانہ محفوظیات، شمارہ ۵۴۶۰ طرزِ تحریر: شکستہ نستعلیق شاہ اسماعیل صفوی نے ۱۵۱۲ء میں اپنے ایک امیر احمد آقا قارامانلی کو ایک تُرکی مکتوب کے ساتھ تُورغُوت قبیلے سے تعلق رکھنے والے موسیٰ بیگ کی جانب بھیج...

فاتحِ قسطنطنیہ سلطان محمد فاتح 'عونی' اپنی ایک غزل کے مقطع میں کہتے ہیں: بو کلام ایله نظامی ایشیدۆرسه سؤزۆڭی ایلته‌لر ساڭا حسد سعدی و سلمان بو گیجه Bu kelâm ile Nizâmî işidürse sözüñi İlteler saña hased Sa'di vü Selmân bu gice [اے عونی!] اِس [طرزِ] کلام کے ساتھ اگر نظامی گنجوی تمہارے سُخن...

منی مکرِ رقیب آواره قېلدې یار کویوندان چېخاران آدمی فردوس‌دن، تزویرِ شیطان‌دېر (صائب تبریزی) مجھے مکرِ رقیب نے کوچۂ یار سے آوارہ کر دیا؛ آدم کو فردوس سے بیرون نکالنے والی چیز فریبِ شیطان ہے۔ Məni məkri-rəqib avarə qıldı yar kuyundan Çıxaran Adəmi firdövsdən təzviri-şeytandır حُسین محمدزادہ...

یا مَنْ بَدا جَمالُكَ فِي كُلِّ ما بَدا بادا هزار جانِ مقدّس تو را فدا می‌نالم از جداییِ تو دم به دم چو نَی وین طُرفه‌تر که از تو نَیَم یک نَفَس جدا عشق است و بس که در دو جهان جلوه می‌کند گاه از لباسِ شاه و گه از کِسوتِ گدا یک صوت بر دو گونه همی‌آیدت به گوش گاهی ندا همی‌نِهیش نام و گه صدا برخیز...

دلم ز هجرِ خُراسان ازان هراسان است که بحرِ فقر و مُحیطِ فنا خُراسان است نخُست گوهر از آن بحر شاهِ بسطامی‌ست که قُطبِ زنده‌دلان و خداشناسان است بِکَش لباسِ رعونت که شیخِ خرقانی سِتاده خِرقه به کف بهرِ بی‌لباسان است بگو سپاسِ مِهین عارفی که در مهنه‌ست که عشق در پیِ آزارِ ناسپاسان است به گوشِ جان...

روزی که می‌سِرِشت فلک آب و خاکِ من می‌سوخت زآتشِ تو دلِ دردناکِ من سررشتهٔ وصالِ تو گر آمدی به کف پیوند یافتی جگرِ چاک چاکِ من هرچند دل ز یاریِ خود پاک بینمت دانم سرایتی بِکُند عشقِ پاکِ من روزی که می‌نوشت قضا نامهٔ اجل شد نامزد به تیغِ جفایت هلاکِ من جامی مجوی خوش‌دلی از من که در ازل آمیختند با...