پیر فضل گجراتی پیر فضل گجراتی دی اک غزل

[تلمیذ]

​

میں کیہڑی آپنے درداں دی دُنیاوچہ وساں کیہہ دساں​

کس گلّے پیاں رو رو کے چہرے تے لسّاں کیہہ دساں​

​

میں ٹریا جنگل بیلے نوں اوہ حَبل وریدوں نیڑے سی​

اک پانے والےپایاں سن کجھ پُٹھیاں دسّاں کیہہ دساں​

​

اوہ عشق نئیں جو لگ جائے تے گور اُریرے لہہ جائے​

ایہہ چڑھیاں ہویاں فیر کدی لتھیاں نئیں کسّاں کیہہ دساں​

​

رنگ کُھلا میری وحشت دا ہو کٹھے کجھ ہمدرد گئے​

اوہ رو رو پُچھن حال میرا، میں کھڑ کھڑ ہسّاں کیہہ دساں​

​

کیوں فضل سودائی ہویا ایں پلّے دیاں لیراں لاہیاں نی​

پھڑ لوکی پلّہ پُچھدے نیں تے میں پلّہ کھساں کیہہ دساں​

 

[نبیل]

میں گجراتی پہلے پڑھیا تے باقی ناں بعد وچ۔ میرے ذہن وچ اک ہور گجراتی صاحب دا نام آیا سی۔

 

[شمشاد]

تہاڈے ذہن وچ امام دین گجراتی دا ناں آیا ہونا اے۔

 

[قیصرانی]

امام دین گجراتی صاب نوں رہین دیو تے چنگا اے

 

[تلمیذ]

خیر، پیر صاحب دا مقام تے پنجابی غزل وچہ بہت اُچا اے پر امام دین گجراتی ہوراں نوں وی نکھندیا نئیں جا سکدا۔ موصوف آپنی اردو تے پنجابی دی رلی ملی مخولیہ شاعری وچہ ٹِچکراں کرن توں اَڈ، بڑی عِلمی تے سکے بند شاعری وی کردے سَن۔ اوہ وکھری گل اے پئی اوہ آپنے مخولیہ کلام نال بہتے مشہور ہوئے۔ جے کدھروں اونہاں دی کتاب 'بانگ دہل' لبھے تے ضرور ملاحظہ کریو۔

 

[قیصرانی]

خیر، پیر صاحب دا مقام تے پنجابی غزل وچہ بہت اُچا اے پر امام دین گجراتی ہوراں نوں وی نکھندیا نئیں جا سکدا۔ موصوف آپنی اردو تے پنجابی دی رلی ملی مخولیہ شاعری وچہ ٹِچکراں کرن توں اَڈ، بڑی عِلمی تے سکے بند شاعری وی کردے سَن۔ اوہ وکھری گل اے پئی اوہ آپنے مخولیہ کلام نال بہتے مشہور ہوئے۔ جے کدھروں اونہاں دی کتاب 'بانگ دہل' لبھے تے ضرور ملاحظہ کریو۔

اونہاں کی کتاب دا تاں کجھ پتہ نئیں لیکن میڈا خیال انج اے کہ ایس فورم لئی شاید امام دین گجراتی فٹ نئیں آندے۔ باقی ہر شاعر دی اپنی تھاں اے

 

[نبیل]

ویسے کسے نوں پتا ہے کہ بانگ دہل آن لائن کدھروں لبھ سکدی اے؟

 

[ام نور العين]

بہت عمدہ۔

میں ٹریا جنگل بیلے نوں اوہ حَبل وریدوں نیڑے سی​

اک پانے والےپایاں سن کجھ پُٹھیاں دسّاں کیہہ دساں​

يہ قرآنى آيت و نحن أقرب إليه من حبل الوريد كى طرف اشارہ ہے ۔اور دل چسپ بات يہ کہ اس آيت ميں بھی وساوس نفسانى كا ذكر ہے ۔​

 

[محمد وارث]

اونہاں کی کتاب دا تاں کجھ پتہ نئیں لیکن میڈا خیال انج اے کہ ایس فورم لئی شاید امام دین گجراتی فٹ نئیں آندے۔ باقی ہر شاعر دی اپنی تھاں اے

امام دین گجراتی دی کتاب وچ ایسی کوئی گل نئیں بھرا جی۔ اونہاں دی جیڑھی شاعری زباناں تے چڑھی اے تے فخش اے اوہ شاید اونہاں دا کلام ای نئیں۔ بانگَ دہل دے وچ تے بڑے مزے مزے دی مزاحیہ شاعری اے۔ کدی وقت ملیا تے ایتھے پوسٹ کرانگا۔

 

[قیصرانی]

درستگی دا شکریہ جناب۔ سانوں تے اونہاں دی اُس شاعری دا علم سی جہیڑی زبان تے چڑھی ہوندی اے

 

[فاروق درویش]

بڑا ای افسوس اے کہ ۔۔۔۔۔۔ ،، تیری ماں پکائے مٹر امام دینا ۔۔۔۔۔۔۔۔۔ توں منجھی دے تھلے جا وڑ امام دینا ،، ۔۔۔۔۔۔۔۔عقلوں انھے لوک تے انج دے بازاری شعراں نوں وی امام دین گوہاویہ تے پیر فضل جگراتی دے ناواں نال جوڑ کے شایع کر دیندے نے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ کدی اینا دیاں پنجابی حمداں تے نعتاں پڑھو تاں پتا لگے اوناں دی شاعری دا ۔ سچی گل تے اے جے کہ جناب فضل گجراتی ھوراں دا مقام پنجابی ادب وچ بہت اچا اے ۔۔۔۔۔۔۔۔ بہت کٹ لوکاں نوں پتا اے کہ پنجاب یونیورسٹی لاھور نے پنجابی غزل دی روایت تے پیر فضل گجراتی دے موضوع تے تحقیقی مقالہ جات دی تکمیل دے بعدوں پی ایچ ڈی دیاں ڈگریاں تک جاری کیتیاں نیں ۔

 

[نبیل]

بہت ودیا فاروق پائین۔
سانوں نئیں پتا سی کےتسی وی پنجابی وچ اینی مہارت رکھدے او۔

 

[فاروق درویش]

بہت ودیا فاروق پائین۔
سانوں نئیں پتا سی کےتسی وی پنجابی وچ اینی مہارت رکھدے او۔

سوھنے بھرا جی، اے پنجابی ای تے اساندی ماں بولی اے ، تے ڈھاڈا مان اے کہ سائیں بلھے شاہ تے پیر مہر علی جیہاں ولیاں دا بالکا واں ، سب سجناں تے متراں دا سدا بھلا ھووے ۔۔۔۔۔۔۔

 

[تلمیذ]

بڑا ای افسوس اے کہ ۔۔۔ ۔۔۔ ،، تیری ماں پکائے مٹر امام دینا ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ توں منجھی دے تھلے جا وڑ امام دینا ،، ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔عقلوں انھے لوک تے انج دے بازاری شعراں نوں وی امام دین گوہاویہ تے پیر فضل جگراتی دے ناواں نال جوڑ کے شایع کر دیندے نے ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔ کدی اینا دیاں پنجابی حمداں تے نعتاں پڑھو تاں پتا لگے اوناں دی شاعری دا ۔ سچی گل تے اے جے کہ جناب فضل گجراتی ھوراں دا مقام پنجابی ادب وچ بہت اچا اے ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔ بہت کٹ لوکاں نوں پتا اے کہ پنجاب یونیورسٹی لاھور نے پنجابی غزل دی روایت تے پیر فضل گجراتی دے موضوع تے تحقیقی مقالہ جات دی تکمیل دے بعدوں پی ایچ ڈی دیاں ڈگریاں تک جاری کیتیاں نیں ۔

پیر صاحب دے کلام دی سلاہتا لئی شکریہ۔

دو درستیاں دی اجازت دیو ۔

اک تے ایہہ، پئی استاد امام دین گجراتی تے پیر فضل گجراتی دو وکھرے وکھرے میداناں دے شاعر سن۔ سستے مزاحیہ شعراں نوں استاد ہوراں دا کلام قرار دین ونگیاں تے بہت لبھدیاں نیں پر پنجابی ادب پڑھن والا اینہاں نوں پیر صاحب دے نال منسوب کرن دی جرات وی نئیں کر سکدا۔ کیوں جے اوہاں نوں وڈیاں نقداں نے پنجابی غزل دا امام مَنیا اے۔
دوجی ایہہ، پئی امام دین گوہاویہ تے استاد امام دین گجراتی دو مختلف شخصیات سَن۔ اما م دین گوہاویہ دی وجہ شہرت انگریز ی راج دے خلاف اونہاں دی بہادری دے کارنامیاں پاروں اے۔ (ایس سرناویں ہیٹھ اک پنجابی فلم وی بنی سی)۔ ایس لئی ایہہ دونویں وکھ وکھ نیں۔

بر سبیل تذکرہ، تے قیصرانی ہوراں دی توجہ لئی بطور خاص عرض اے، پئی استاد امام دین دی کتاب' بانگ دہل' اقبال سائبر لائبریری تے ایس ربط تے موجود اے:

http://www.iqbalcyberlibrary.net/Urdu-Books/969-416-209-021/index.php

آن لائن پڑھن دا شوق رکھن والے بیلی ملاحظہ کر سکدے نیں۔

 

[تلمیذ]

معاف کرنا کتاب داربط دین ویلے میں 'قیصرانی صاحب دی توجہ' دی بجائے 'نبیل صاحب دی توجہ لئی' لکھنا چاہندا ساں۔

 

[فاروق درویش]

معاف کرنا کتاب داربط دین ویلے میں 'قیصرانی صاحب دی توجہ' دی بجائے 'نبیل صاحب دی توجہ لئی' لکھنا چاہندا ساں۔

جی سوھنے بھرا جی میی وی دوواں شاعراں دے ناں وکھوں وکھھ لکھے نیں، پر ساڈھے بہوں سارے پنجابی بھرا اے گل نئی جاندے کہ ایناں شاعراں دا شاعری تے دووجے عملی میداناں وچ کی مقام تے کی قربانیاں سن ، اسی لوک پنجاب دے اچے نانواں دے سوھنیاں کماں دے بارے کج کٹ ای جاندے آں ، غزی علم دین شہید ، نظام لوہار، امام دین گوہاویہ، بھگت سنگھھ جئے لوکاں دی تاریخ کوئی پڑھدا نئی تے نہ ھن ، فرنگی، نظام لوھار جیاں فلماں ای بندیاں نیں۔ پر مینوں فخر اے کہ میرے دادا جی آزادی دی تحریک وچ انگرازاں دے ھتھوں پھائے لگ کے اس دھرتی توں اپنی جان وار گئے ، تاں میرے باپ نے سانوں نکے ھوندیاں ای جو کجھ دسیا تے پڑھایا او ساڈے لہو وچ اجے تائیں رچیا وسیا اے تے جنوں وانگوں نسدا اے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ پر کی کریے اج ایہاں لوکاں بارت کوئی گل کریئے تے لوکی پینڈو آکھدے نے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ رب جانے ساڈیاں ساڈیاں او قدراں کتھے جا وسیاں نے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ سدا ھسدے وسدے روو ۔۔۔۔۔۔

 

[تلمیذ]

م

جی سوھنے بھرا جی میی وی دوواں شاعراں دے ناں وکھوں وکھھ لکھے نیں، پر ساڈھے بہوں سارے پنجابی بھرا اے گل نئی جاندے کہ ایناں شاعراں دا شاعری تے دووجے عملی میداناں وچ کی مقام تے کی قربانیاں سن ، اسی لوک پنجاب دے اچے نانواں دے سوھنیاں کماں دے بارے کج کٹ ای جاندے آں ، غزی علم دین شہید ، نظام لوہار، امام دین گوہاویہ، بھگت سنگھھ جئے لوکاں دی تاریخ کوئی پڑھدا نئی تے نہ ھن ، فرنگی، نظام لوھار جیاں فلماں ای بندیاں نیں۔ پر مینوں فخر اے کہ میرے دادا جی آزادی دی تحریک وچ انگرازاں دے ھتھوں پھائے لگ کے اس دھرتی توں اپنی جان وار گئے ، تاں میرے باپ نے سانوں نکے ھوندیاں ای جو کجھ دسیا تے پڑھایا او ساڈے لہو وچ اجے تائیں رچیا وسیا اے تے جنوں وانگوں نسدا اے ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔ پر کی کریے اج ایہاں لوکاں بارت کوئی گل کریئے تے لوکی پینڈو آکھدے نے ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔ رب جانے ساڈیاں ساڈیاں او قدراں کتھے جا وسیاں نے ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔ سدا ھسدے وسدے روو ۔۔۔ ۔۔۔

میں فیر عرض کرناں واں جے امام دین گوہاویہ شاعر نئیں سن، سرکار۔

 

[فاروق درویش]

سوھنے بھرا جی تہاڈا شکر گزار واں کہ تساں میرے علم وچ اضافہ کیتا، پر بھرا جی اے جہڑیاں نکیاں موٹیاں کتابچیاں فٹ پاتھاں تے وکدیاں ھن میں اوناں وچ امام دین ھوراں دے پنجابی شعر پڑھے نیں ۔ اینداں مطلب اے ھویا کہ امام دین تے امام دین گوھاویاں دو وکھو وکھ ہستیاں نے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ میں ھم ایناں بارے مواد لبن دی کوشش کرناں واں ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ھسدے وسدے روو

 

[تلمیذ]

سوھنے بھرا جی تہاڈا شکر گزار واں کہ تساں میرے علم وچ اضافہ کیتا، پر بھرا جی اے جہڑیاں نکیاں موٹیاں کتابچیاں فٹ پاتھاں تے وکدیاں ھن میں اوناں وچ امام دین ھوراں دے پنجابی شعر پڑھے نیں ۔ اینداں مطلب اے ھویا کہ امام دین تے امام دین گوھاویاں دو وکھو وکھ ہستیاں نے ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔ میں ھم ایناں بارے مواد لبن دی کوشش کرناں واں ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔۔ ۔۔ ھسدے وسدے روو

استاد امام دین ہوراں دا کلام تے تسیں اتے دتے گئے ربط تے جا کے انہاں دی کتاب وچوں پڑھ سکدے او۔

 

[Saraah]

میں ٹریا جنگل بیلے نوں اوہ حَبل وریدوں نیڑے سی​

اک پانے والےپایاں سن کجھ پُٹھیاں دسّاں کیہہ دساں​

بوہت ودھیا​