زہر پیالہ : شفیع عقیل دی پنجابی نظماں

[الف نظامی]

لوک تے میں
لوکیں دُوجیاں کولوں ڈردے
میں خود توں پیا ڈردا
میری ذات دا دشمن سجّݨ
میرے اندر وَسدا

 

[الف نظامی]

ویلے دیاں ڈیݨاں
دن تے راتاں ، دُھپّاں چھاواں
موسم آوندے جاندے
صدیاں توں ایہہ ڈَیݨاں وانگوں
اِک دوجے نوں کھاندے

 

[الف نظامی]

سُکّا دریا
اِک دُوجے نوں کَنڈھے ویکھݨ
دِل وِچ کرن وچاراں
آپݨے آپ چ پاݨی ڈُبّا
کوݨ لیہاوے ساراں؟

 

[الف نظامی]

اِک وہم
لیکھ دَا پَلّا پھڑی میں گھُمّاں
دِل آساں پرچاوے
جس پَل مینوں بھُلّی پایا
شید کِتے مِل جاوے

 

[الف نظامی]

سَنگل
ہتھّاں پَیراں بَدّھے سَنگل
اوڑک نُوں ٹُٹ جاوݨ
ذہن دے سَنگل توڑ ، اے نَسلاں
بندی خانے پاوݨ

 

[الف نظامی]

سچ تے جھُوٹھ
لوکیں کہندے سُورج سچ اے
چمکے جو اسماناں
اَنھّاں آکھے جھوٹھ اے سُورج
کِنّہوں میں سچ جاناں؟

 

[الف نظامی]

لمّے پَندھ
کوݨ کِسے دَا دردی بَݨ دا
کوݨ کِسے سنگ چَلّے
لمّے پندھ نہ مُکّݨ جوگے
سَبھناں دے دُکھ پَلّے

 

[الف نظامی]

ماضی دے بَدّل
ماضی بَدّل بݨ کے اُٹھیا
سوچاں دا مینہ وَرھیا
ذہن تے دل وِچ چانن ہویا
یاد دا سُورج چڑھیا

 

[الف نظامی]

دنیا داری
روز میں دھوتے کپڑے پاوَاں
آپݨا آپ شنگاراں
دل تے ذہن کدی نہ دھوواں
سوچ دی میل نہ لاہوَاں

 

[الف نظامی]

واء ورولا
کِدھیاں راہوَاں بھُلّیاں سَدھراں
جَھلّیاں وانگوں گُھمّݨ
کون گواچا ، خورے کِنّہوں
جنگلاں ، شہراں ، لَبھّݨ

 

[الف نظامی]

پتھر سوچݨ
پتھر ، بندے ویکھ کے سوچݨ
ایہہ زندہ یا موئے؟ *
اَسیں تے لیکھ دی سُولی ٹَنگّے
ایہہ کیوں پتھر ہوئے؟ *

* موئے ، ہوئے : (ان الفاظ کا تلفظ روئے جیسا ہے)

 

[الف نظامی]

لیکھ دا پَینڈا
تدبیراں دے بھارے پتھر
چُک چُک کے میں تَھکیّا
فیر وی لیکھ دا لمّاں پَینڈا
اجے نہ میتھوں مُکّیا

 

[الف نظامی]

وچھڑے چہرے
کَدی کَدی اوہ وِچھڑے چہرے
راہوَاں وِچ مِل جاوݨ
اَکھاں ، گلہاں ، بُلہہ سب اوہو
فیر وِی بَدلے جاپݨ

 

[الف نظامی]

اِک سوچ
آپݨے وِچّوں باہر نِکل کے
اِک دُوجے تک آیئے
آپݨے کولوں اَگّے لنگھیئے
اِنج دونویں مل جایئے

 

[الف نظامی]

تُوں تے میں
میریاں سوچَاں ، تیریاں یاداں
آس دی لمی ڈور
تُوں پَرچَھاواں ، ہتھ نہ آویں
لیکھاں تے نئیں زور

 

[الف نظامی]

میرا دِل
میرا دل اِک بچے وانگوں
رُسّے ، مَنّے ، رووے
سَدھراں وانگ کھڈاوݨے توڑے
آپے توڑ کے جوڑے

 

[الف نظامی]

آس پرچھَاواں
ماضی وَل جَد ویکھاں ، سوچاں
آس نِرا پَرچھاواں
اُڈدے پنچھی ہَتھ نہ آوندے
میں کیوں نہسدا جاواں؟

 

[الف نظامی]

سوچ اُڈاری
اُچّیاں کَندھاں ، بھِیڑے بُوہے
بندہ آپ بݨاوے
سوچ اُڈاری اُس دی ویکھو
خود نُوں ڈَکّی جاوے

 

[الف نظامی]

اِکّو دُکھ
آوندے جاندے لوکِیں لکھّاں
اِکّو دُکھ دے مارے
جیہڑی بازی کھیڈ نہ سَکّے
اوسے دے وِچ ہارے

 

[الف نظامی]

نیکی کارن
اِک نیکی دے کارن ایتھے
کیہہ کُجھ جَرنا پَیندا
کِنّی واری آپݨے اندر
آپ ای مرنا پَیندا