پنجابی نظم

ایس مٹی مینوں مونہہ دتا ایس آہلنے میں چنج کھولی اے میں دیس پنجاب دا پُتّر ہاں پنجابی میری بولی اے کجھ بولن تے جے آ جانواں اظہاراں دے راہ پھیراں میں سرکانواں سینہ سپیاں دا سوچاں دے موتی کیراں میں آویکھو سجنو کول میرے حرفاں دی بھری بھڑولی اے میں دیس پنجاب دا پُتّر ہاں پنجابی میری بولی اے ایس...

سجن جی میں چنبے دی خشبو اک دو چمن ہور ہنڈا اساں اُڈ پُڈ جانا ہو سجن جی میں چنبے دی خشبو دھی بیگانی میں پردیسن ٹر تینڈے در آئی سہ کوہ میرے پیریں پینڈا بُھکھی تے ترہائی ٹُردے ٹُردے سجن جی سانُوں گیا کویلا ہو سجن جی میں چنبے دی خشبو سجن جی اساں منیا کہ ہر ساہ ہوندائے کوسا پر ہر ساہ نہ چمن بندا نہ...

اج اساں اک دنیا ویچی تے اک دین ویہاج لیائے گل کفر دی کیتی سُپنے دا اک تھان اُنایا گز کوں کپڑا پاڑ لیا تے عمر دی چولی سیتی اج اساں اک دنیا ویچی تے اک دین ویہاج لیائے گل کفر دی کیتی اج اساں اَنبر دے گھڑیوں بدل دی اک چَپنی لاہی گھٹ چاننی پیتی اج اساں اک دنیا ویچی تے اک دین ویہاج لیائے گل کفر دی...

میں کنڈیالی تھور وے سجنا اگی وچ اجاڑاں جاں اڈدی بدلوٹی کوئی ورھ گئی وچ پہاڑاں جاں اوہ دیوا جیہڑا بلدا پیراں دی دیہری 'تے جاں کوئی کوئل کنٹھ جدھے دیاں سوتیاں جاون ناڑاں جاں چمبے دی ڈالی کوئی جو بالن بن جائے جاں مروئے دا پھل بسنتی جو ٹھنگ جان گٹاراں جاں کوئی بوٹ کہ جس دے حالے نین نہیں سن کھلھے...

(کوی) تک تک تینوں بھین میریئے، نین ہرانے میرے توں تاں پری حسن دی جاپیں کتھے شاہ پر تیرے ؟ کیوں توں لاہ سنگچوراں تائیں، چندن کیتا خالی ؟ اکو واری ساری سنبل پٹّ نہ سٹدے مالی بھنّ سٹدا میں ہتھ اوس دے ہتھ جے پیندا میرا جس ظالم تے پاپی بندے، سرو چھانگیا تیرا ویلاں باجھ نہ سوہن سپھیدے، جالاں باجھ...

او میرے دوست میرے اجنبی اک وار اچانک توں آیا تاں وقت اصلوں حیران میرے کمرے چ کھلوتا رہ گیا ترکالاں دا سورج لیہن والا سی پر لیہہ نہ سکیا تے گھڑی کُو اس نے ڈبن دی قسمت وسار دتی فیر ازلاں دے نیم نے اک دہائی دتی تے وقت نے بیتے کھلوتے چھناں نوں دھکیا تے گھابر کے باری چوں چھال مار دتی ترکالاں دا سورج...

بندے اغوا کرو، تاوان وصولو، بینکاں لٹو اتوں اتوں رولا پا لئو، آٹا سستا رہن دیو آپے قرض وصولن والے، آپے ہو مقروض تسیں اپنے قرضے معاف کرا لئو، آٹا سستا رہن دیو ہنیرے وچ وی لبھ لوے گی روٹی منہ دا بوا چانن اپنی جھولی پا لئو، آٹا سستا رہن دیو کنو، سیب،انار تے کیلے، خرمانی، خربوزے ساری نعمتاں آپے...

بال یار دیپ بال ساگراں دے دل ہنگال زندگی دے پینڈیاں دا میٹ قہر تے ہنیر ہر جگر 'چ سانبھ حسرتاں دے خون دی اشیر ہر امنگ زندگی دی کربلا دے وانگ لال بال یار دیپ بال! روم روم زندگی دا دوزخاں دی ہے اگن جگت نیتراں چوں چو رہی ہے پیڑ تے تھکن سوہل بلیاں تے مون ہوکیاں دے لکھ کفن نفرتاں 'چ چور حسناں دے نچ...

چیتر رنگ نروئے وے لوکا! چیتر رنگ نروئے بھوئیں تے نِویں حیاتی کھِڑ پئی اسیں موئے دے موئے وے لوکا! چیتر رنگ نروئے پھُلاں تُوں نہ اَکھ چُکِیوے چیت مِلا پی رُتّے باہر سُلکھّنا دِن چڑھ آیا اسیں آں سُتّم سُتّے پُٹھے ویکھ وطیرے ساڈے ہاسے، پِٹّ کھلوئے چیتر رنگ نروئے وے لوکا! چیتر رنگ نروئے لگے بُور...

پاپی پہر سو رات دا میں ستی تے ساہ جاگدا میں سنجی سکھنی سیج تے ڈنگ جاگے تن دے ناگ دا میرا صندلی شبد تاں سوں گیا مونہہ ویکھے بنا خاب دا پر چانن چٹی رت وچ میرا گیت اجے وی جاگدا میرے گیت دی سکی شاخ تے اوہ شبد کدے نہ بیٹھیا جو درد بھری آواز وچ کسے میت نوں واجاں ماردا مینوں کوئی شبد نہ...

تن دی صندلی گیلی وچوں ایہہ کیہی خوشبو پئی آوے جیکن ہنگ کتھوری دے وچ چھٹّ ساری ڈلھ جاوے تے مرن سگندھیاں ۔ ککھّ دی کالی دھرتی اندر چانن دا اک بوٹا اگئ اس بوٹے دے پھلّ نے وسے زہر-کوڑیاں پھلیاں گھٹن سنگھیاں ۔ ککھّ دی سوڑی دھرتی اندر ایہہ بوٹا میں کیکن سامبھاں ؟ ایہہ بوٹا میں کیکن چھانگاں ؟ نت نت...

لیرو لیر حیاتی (ڈاکٹر ثمینہ ندیم)(کتاب دا ناں:ریجھ کھِلاراٗ لیرو لیر حیاتی سجناں! لیرولیر حیاتی ایس حیاتی سر تے چائی ہجر دی بھاری پنڈ یاراں لئی نیں کوڑے تنبے غیراں کھادی کھنڈ کِنّےکیتے جتن میں سجناں؟ کِنّے لائے پج؟ ایس حیاتی نُوں کجن دا آیا ناہیں چج ایہدے رولے رپّے دی اے سب توں اُچی تند لیرو لیر...

تیری یاد اسانوں منس کے کجھ پیڑاں کر گئی دان وے ۔ ساڈے گیتاں رکھے روجڑے نہ پیون نہ کجھ کھان وے ۔ میرے لیکھاں دی بانہہ ویکھیو کوئی سدیو اج لقمان وے ۔ اک جگڑا ہویا اتھرے نت ماڑے ہندے جان وے ۔ میں بھر بھر دیاں کٹورڑے بلھ چکھن نہ مسکان وے ۔ میرے دیدے اج بدیدڑے پئے نینداں توں شرمان وے ۔ اساں غم...

آؤ سیو ہاسہ ہسیئے ہاسہ جہڑا ندیاں ہسن چُم چُم رُڑھدے کندھے ہاسہ جہڑا اوہلے بہہ کے ہسن روگی بندے چھَلو سیو بُلھاں اُتوں مُڈھلی پیڑھیوں منگیا ہاسہ رُوح دی کِلی کفنی وانگوں ٹنگیا ہاسہ ہسو ہاسہ ہاسہ جہڑا اکھوں شعلہ بن کے ڈِگے ہسو ہاسہ، ہاسہ جہڑا دھرتیوں دوزخ بن کے اُٹھے ہسو ہاسہ، ہاسہ جہڑا روندے...

میرا تے بس ایناں ای کُجھ اے حصہ اپنے آپ دے وچ جناں رات دے سُنن والے دا بھارے پَیر دی چاپ دے وچ (منیر نیازی)

سنگت خیال بہار آوے رُکھ پُنگرے پُھل کِھڑے گُڑھکن پھوٹاں کنبن چھمکاں نال ادا دے ڈاہناں اُتے مارن ہانگرے ویکھ کے وا نوں اِک رُکھ دے اِک لکھ پَتر اِکو پیو دے سارے پُتر پت جھڑ آوے بُلہاں اُتے موت دی سُرخی ناگاں وانگوں شُوکے وا رُکھ دے اُتے اِکو پَتر کلا پیو تے کلا پُتر پاندے جپھیاں اِک دوجے...

لوہے دے اس شہر وچ پتل دے لوک رہندے سکے دے بول بولن شیشے دا ویس پاؤندے جستی ایہدے گگن تے پتل دا چڑھدا سورج تانبے دے رکھاں اپر سونے دے گرجھ بہندے اس شہر دے ایہ لوکی زندگی دی ہاڑی ساؤنی دھوئیں دے وڈھ واہ کے شرماں نیں بیج آؤندے چاندی دی فصل نسرے لوہے دے ہڈ کھاکے ایہ روز چگن سٹے جسماں دے کھیت...

کندھاں کندھاں کندھاں ایدھر کندھاں اودھر کندھاں کنج کندھاں چوں لنگھاں میرے متھے دے وچ وجن میرے گھر دیاں کندھاں میرے گھر نوں پئیاں کھاون میرے گھردیاں کندھاں مینوں، مورکھ ، جگ ایہ آکھو جے کندھاں نوں بھنڈاں مینوں مینوں ، کندھاں لگن میں کیہ کندھاں توں منگاں میرے متھے دے وچ کندھاں دل کردا اے سولی...

اپنا دسّ ٹِکانا، کِدھروں آیا، کِدّھر جانا؟ جِس ٹھانے دا مان کریں توں اوہنے تیرے نال نہ جانا ظُلم کریں تے لوک ستاویں کَسَب پھڑیو لُٹ کھانا کر لَے چاوَڑ چار دیہاڑے اوڑک تُوں اُٹھ جانا شہر خموشاں دے چل وَسّیے جِتّھے مُلک سمانا بَھر بَھر پُور لنگھاوے، ڈاہڈا مَلکُ الموت مُہانا ایہناں سَبھناں...

“اجے اساں امن لئی بڑا کجھ کرنا ایں !” اجے تساں کوریا دے وچ کی تکیا اجے اساں کئی تھاواں کوریاں بنانیاں اجے اسیں کئی تھاویں لانیاں بُجھانیاں زویاں دے طبق اجے کئی اساں ساڑنے اجے اساں کئی ہیرو شیمے نے اجاڑنے اجے گھٹ اساں خورے کنیاں دا بھرنا ایں اجے اساں امن لئی بڑا کجھ کرنا ایں ٹینکاں نال اجے اساں...