متفرق ترکی ابیات و اشعار

حسان خان

لائبریرین
جفا و جور ایلن تاپقان شهادت
حُسینِ باصفاغه ییغله‌نگیزلر

(صَیقلی حِصاری)
جفا و جَور کے ساتھ شہادت پانے والے حُسینِ باصفا پر گِریہ کیجیے۔

Jafovu javr ilan topqon shahodat
Husayni bosafog'a yig'langizlar


× مندرجۂ بالا بیت چغتائی تُرکی میں ہے۔
 

حسان خان

لائبریرین
خاقانی شِروانی کی ایک فارسی رُباعی کا منظوم تُرکی ترجمہ:
(رباعی)
شراب مجلیسینده منی ائتسن یاد
بو غم‌لی اۆره‌ییم اۏلار خئیلی شاد
جفادان ال چکیب، وفالې اۏلسان
اۏلارام مؤحنت‌دن، غۆصصه‌دن آزاد

(مترجم: لاادری)
اگر تم بزمِ شراب میں مجھ کو یاد کرو تو میرا غمگین دل خَیلے شاد ہو جائے گا۔۔۔ اگر تم جفا سے دست کھینچ کر باوفا ہو جاؤ تو میں رنج و غم سے آزاد ہو جاؤں گا۔

Şərab məclisində məni etsən yad
Bu qəmli ürəyim olar xeyli şad
Cəfadan əl çəkib, vəfalı olsan
Olaram möhnətdən, qüssədən azad


× مندرجۂ بالا رباعی گیارہ ہِجوں کے ہِجائی وزن میں ہے۔
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
شعر بیر گوهرِ یک‌دانهٔ ذی‌قیمت‌دیر
سالمارام وصفِ دروغ ایله اۏنو قیمت‌دن
دئیه‌رم هَجْو، سؤزۆم دۏغرو، کلامېم شیرین
اهلِ ذوقه وئره‌رم نشئه، بو خۏش شربت‌دن

(میرزا علی‌اکبر صابر)
شاعری ایک قیمتی گوہرِ یک دانہ ہے۔۔۔ میں وصفِ دُروغ کے ساتھ اُس کو قیمت سے نہیں گِراتا۔۔۔۔ میں ہَجْو کہتا ہوں، میرا سُخن راست ہے، میرا کلام شیریں ہے۔۔۔ میں اِس شربتِ خوش سے اہلِ ذوق کو سُرور دیتا ہوں۔
× وصفِ دُروغ = جھوٹی مدح و توصیف

Şe'r bir gövhəri-yekdaneyi-ziqiymətdir,
Salmaram vəsfi-düruğ ilə onu qiymətdən.
Deyərəm həcv, sözüm doğru, kəlamım şirin,
Əhli-zövqə verərəm nəşə, bu xoş şərbətdən.

 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
عاقل اۏلان خصْمه مُدارا ایدر
لُطف ایله اعدایې احِبّا ایدر

(مُصطفیٰ جِنانی)
جو شخص عاقل ہو وہ دُشمن کے ساتھ مُدارا کرتا ہے۔۔۔ اور لُطف کے ذریعے دُشمنوں کو دوست کر لیتا ہے۔

Âkıl olan hasma müdâra ider
Lutf ile adâyı ehibbâ ider
 

حسان خان

لائبریرین
هِمّتِ اهلِ ورعِ بی‌ریا
خاکی زر ائیلر نیته‌کیم کیما

(مُصطفیٰ جِنانی)
بے ریا اہلِ تقویٰ کا لُطف و احسان خاک کو اِس طرح زر کر دیتا ہے جس طرح کیمیا۔

Himmet-i ehl-i vera-i bi-riyâ
Hâki zer eyler nitekim kimyâ
 

حسان خان

لائبریرین
(مصرع)
عشق ایله‌دیر گردشِ چرخِ فلک
(مُصطفیٰ جِنانی)
چرخِ فلک کی گردش عشق کے سبب ہے۔

Aşk iledir gerdiş-i çarh-ı felek
 

حسان خان

لائبریرین
یانمایاجاق آتشِ سوزانا زر
خالص اۏلوپ سانما اۏلور مُعتبر

(مُصطفیٰ جِنانی)
جب تک زر آتشِ سوزاں میں نہیں جلے گا، یہ گُمان مت رکھو کہ وہ خالص ہو کر مُعتبر و باقیمت ہو جائے گا۔

Yanmayacak âteş-i sûzana zer
Hâlis olup sanma olur muteber
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
عشق ایله‌دیر نالهٔ دل‌سوزِ نَی
عشق ایله‌دیر جوششِ خُم‌هایِ مَی

(مُصطفیٰ جِنانی)
نَے کا نالۂ دل سوز عشق کے سبب ہے۔۔۔ مَے کے خُموں کی جوشش عشق کے سبب ہے

Aşk iledir nâle-i dilsûz-ı ney
Aşk iledir cûşiş-i humhâ-yı mey
 

حسان خان

لائبریرین
یا رب منه رحم ائیله منیم یارېمې قایتار
قۏیما یۆره‌ڲیم قان اۏلا دل‌دارېمې قایتار

(رضا جمالی 'شاهین')
یا رب!‌ مجھ پر رحم کرو، میرے یار کو واپس لے آؤ۔۔۔ میرے دل کو خون مت ہونے دو، میرے دل دار کو واپس لے آؤ۔

Ya Rəb mənə rəhm eylə mənim yarımı qaytar
Qoyma yürəyim qan ola dildarımı qaytar

 

حسان خان

لائبریرین
زۆلفۆن دۆشنده یاده پریشان اۏلور کؤنۆل
لعلِ لبین خیالې ایله قان اۏلور کؤنۆل

(دل‌سوز تبریزی)
جب تمہاری زُلف یاد میں آتی ہے، دل پریشان ہو جاتا ہے۔۔۔ تمہارے لعلِ لب کے خیال سے دل خون ہو جاتا ہے۔

Zülfün düşəndə yadə pərişan olur könül
Lə'li-ləbin xəyalı ilə qan olur könül
 

حسان خان

لائبریرین
اۏلور قان بو دیلِ زاریم مئیِ گۆل‌فام تک هر دم
دۆشنده، ای گۆلِ غؤنچه، اۏ لعلِ لب‌لرین یاده

(علی آقا واحد)
اے گُلِ غُنچہ! جب تمہارا وہ لعلِ لب یاد میں آتا ہے تو یہ میرا دلِ زار شرابِ گُل فام کی مانند ہر دم خون [میں تبدیل] ہو جاتا ہے۔

Olur qan bu dili-zarim meyi-gülfamtək hər dəm,
Düşəndə, ey güli-qönçə, o lə'li-ləblərin yadə.
 

حسان خان

لائبریرین
اول عهد ایله پیمان قنی، ای یار، نې بۉلدی؟
اول لُطف ایله احسان قنی، ای یار، نې بۉلدی؟

(ظهیرالدین محمد بابر)
وہ عہد و پیماں کہاں ہے؟ اے یار! کیا ہوا؟۔۔۔ وہ لُطف و احساں کہاں ہے؟ اے یار! کیا ہوا؟

Ul ahd ila paymon qani, ey yor, ne bo'ldi?
Ul lutf ila ehson qani, ey yor, ne bo'ldi?
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
کېتتیم مېنِ حَیران اېشیگینگ‌دین، دېمه‌دینگ هېچ:
اول تېلبهٔ حَیران قنی، ای یار، نې بۉلدی؟

(ظهیرالدین محمد بابر)
میں [شخصِ] شیفتہ تمہارے آستان سے چلا گیا، [لیکن] تم نے ذرا نہ کہا کہ "وہ دیوانۂ شیفتہ و حیران کہاں ہے؟"۔۔۔ اے یار! کیا ہوا؟

Kettim meni hayron eshigingdin, demading hech:
Ul telbai hayron qani, ey yor, ne bo'ldi?
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
یوز کۉرسه‌تیبان اېل ایچی‌ده لُطف اېتر اېردینگ،
اول لُطفِ نمایان قنی، ای یار، نې بۉلدی؟

(ظهیرالدین محمد بابر)
تم خَلق کے درمیان چہرہ دِکھا کر لُطف کیا کرتے تھے۔۔۔ وہ لُطفِ نمایاں کہاں ہے؟ اے یار! کیا ہوا؟

Yuz ko'rsatibon el ichida lutf etar erding,
Ul lutfi namoyon qani, ey yor, ne bo'ldi?
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
سېنینگ سری باردی کۉنگول ایستب تاپه آلمان،
سېنینگ سری بارگان قنی، ای یار، نې بۉلدی؟

(ظهیرالدین محمد بابر)
[میرا] دل تمہاری جانب گیا تھا۔۔۔ [لیکن حالا] تلاش کرتے ہوئے وہ مجھ کو مِل نہیں پا رہا۔۔۔۔ وہ تمہاری جانب جانے والا/گیا ہوا [دل] کہاں ہے؟ اے یار!‌ کیا ہوا؟

Sening sari bordi ko'ngul istab topa olmon,
Sening sari borgon qani, ey yor, ne bo'ldi?
 

حسان خان

لائبریرین
جانیم‌غه دوا سۉزونگ اېدی، سۉزله‌مه‌دینگ، آه،
جان دردی‌غه درمان قنی، ای یار، نې بۉلدی؟

(ظهیرالدین محمد بابر)
میری جان کے لیے دوا تمہارا سُخن تھا۔۔۔ [لیکن] آہ! تم نے نہ کہا۔۔۔۔ دردِ جاں کا درمان کہاں ہے؟ اے یار! کیا ہوا؟

Jonimg'a davo so'zung edi, so'zlamading, oh,
Jon dardig'a darmon qani, ey yor, ne bo'ldi?
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
مونداق‌مو اېدی عهد که بابورنی اونوتتونگ،
اول عهد ایله پیمان قنی، ای یار، نې بۉلدی؟

(ظهیرالدین محمد بابر)
کیا [ہمارے درمیان] عہد ایسا تھا؟ کہ تم نے بابُر کو فراموش کر دیا۔۔۔ وہ عہد و پیماں کہاں ہے؟ اے یار!‌ کیا ہوا؟

Mundoqmu edi ahdki, Boburni unuttung,
Ul ahd ila paymon qani, ey yor, ne bo'ldi?
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
چیقسه قویاش فلک‌که، سېن آت‌قه چیققه‌نینگ‌دېک،
بۉلغه‌ی‌مو اول سېنینگ‌دېک، اول بیری تَوسنینگ‌دېک؟

(ظهیرالدین محمد بابر)
اگر خورشید آسمان پر اِس طرح نِکل آئے جس طرح تم اسپ پر سوار ہوتے ہو کیا خورشید تمہاری مانند، اور آسمان تمہارے اسپِ سرکَش کی مانند ہو جائے گا؟ [جواب: ہرگز نہیں!]

Chiqsa quyosh falakka, sen otqa chiqqaningdek,
Bo'lg'aymu ul seningdek, ul biri tavsaningdek?


× مندرجۂ بالا بیت چغتائی تُرکی میں ہے۔
 
آخری تدوین:

حسان خان

لائبریرین
عالَم اهلی بیرله عالَم‌دین منگه سېن‌سېن غرَض
ذاتِ پاکینگ بۉلمه‌سه، عالَم‌ده آدم بۉلمه‌سون!

(ظهیرالدین محمد بابر)
[اے محبوب!] عالَم اور اہلِ عالَم سے میری غرَض تم ہو۔۔۔ اگر تمہاری ذاتِ پاک نہ ہو تو [میری آرزو ہے کہ] عالَم میں [کوئی] انسان نہ ہو!

Olam ahli birla olamdin manga sensen g'araz,
Zoti poking bo'lmasa, olamda odam bo'lmasun!


× مندرجۂ بالا بیت چغتائی تُرکی میں ہے۔
 

حسان خان

لائبریرین
تا خیالِ عارضینگ توشتی کۉنگول‌گه، ای قویاش
بۉلدی کۉنگلوم بیر یانر اۉت و سۉنگک‌لریم اۉتون

(ظهیرالدین محمد بابر)
اے خورشید! جب سے تمہارے رُخسار کا خیال [میرے] دل میں گِرا ہے، میرا دل ایک آتشِ سوزاں، اور میری ہڈّیاں ہیزُم [میں تبدیل] ہو گئی ہیں۔
× ہیزُم = جلائی جانے والی لکڑی

To xayoli orazing tushti ko'ngulga, ey quyosh,
Bo'ldi ko'nglum bir yonar o'tu so'ngaklarim — o'tun.


× مندرجۂ بالا بیت چغتائی تُرکی میں ہے۔
 
Top