استاد دامن استاد دامن دی شاعری دا سیاسی رنگ

[غدیر زھرا]

پاکستان دی عجب ونڈ ہوئی، تھوڑا ایس پاسے تھوڑا اوس پاسے
ایہناں جراحاں نے کیہہ علاج کرنا، مرہم ایس پاسے پھوڑا اوس پاسے
اساں منزل مقصود تے کیہہ پہنچنا ایں، رہڑا ایس پاسے گھوڑا اوس پاسے
ایتھے غیرت دا کیہہ نشان دسے، جوڑا ایس پاسے جوڑا اوس پاسے

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

امریکہ زندہ باد امریکہ
ہر مرض نوں ٹیکہ
زندہ باد امریکہ

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ساڈے ملک دیاں موجاں ای موجاں
جدھر ویکھو فوجاں ای فوجاں

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

سن جا جاندیا جاندیا راہیا
گیا ایوب تے پھنس گیا یحییٰ
کم کار بندے تو گاؤ ماہیا
جی او میرے ڈھول سپاہیا

(جنرل ایوب، یحییٰ خان)
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

میرے ملک دے دو خدا
لا الہٰ تے مارشل لاء
اک رہندا اے عرشاں اُتے
اک رہندا اے فرشاں اُتے

اوہدا ناں اے اللہ میاں
ایہدا ناں اے جنرل ضیاء
واہ بھئی واہ جنرل ضیاء
کون کہندا تینوں ایتھوں جا

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ساڈے ہتھاں دیاں ریکھاں
پیراں نال مٹین والیو
اوئے موئیاں ہویا دیاں
صفاں ولیٹن والیو

کر لو کوٹھیاں وچ چاننا
کھو کے ساڈیاں اکھیاں دا نور
ایتھے انقلاب آئے گا ضرور

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ​

 

[خالد محمود چوہدری]

سن جا جاندیا جاندیا راہیا
گیا ایوب تے پھنس گیا یحییٰ
کم کار بندے تو گاؤ ماہیا
جی او میرے ڈھول سپاہیا

 

[غدیر زھرا]

چاندی سونے تے ہیرے دی کان تے ٹیکس​

عقل مند تے ٹیکس نادان تے ٹیکس

مکان تے ٹیکس دوکان تے ٹیکس
ڈیوڑھی تے ٹیکس لان تے ٹیکس

پانی پین تے ٹیکس روٹی کھان تے ٹیکس
آئے گئے مسافر مہمان تے ٹیکس

انجیل تے ٹیکس قران تے ٹیکس
لگ جائے نہ دین ایمان تے ٹیکس

ایسے واسطے بولدا نہیں دامن!
متاں لگ جائے میری زبان تے ٹیکس

(استاد دامن)
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔​

 

[خالد محمود چوہدری]

انجیل تے ٹیکس قران تے ٹیکس
لگ جائے نہ دین ایمان تے ٹیکس

 

[غدیر زھرا]

ایہہ کیہ کری جانا​

ایہہ کیہ کری جانا

کدی چین جانا کدی روس جانا
بن کے توں امریکی جاسوس جانا
کدی شملے جانا، کدی مری جانا

ایہہ کیہ کری جانا
ایہہ کیہ کری جانا

جدھر جانا ایں، بن کے جلوس جانا
دھسا دھس جانا دھسا دھوس جانا
اڑائی قوم دا توں فلوس جانا
لائی کھیس جانا، کھچی دری جانا

ایہہ کیہ کری جانا
ایہہ کیہ کری جانا

نوٹ = اس نظم پر استاد دامن کو بم کیس میں گرفتار کیا گیا تھا
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

کمرہ عدالت میں ہجوم تھا دانشوروں کا وکلاء کا ادیبوں کا شاعروں کا استاد کے مداحوں کا- مجسٹریٹ پریشان بار بار ریٹائرنگ روم میں جاتا اور صورت حال گورنر کو بتاتا گورنر کی ایک ہی رٹ تھی ضمانت نہیں ہو گی اس نے صاحب بہادر کی شان میں گستاخ شعر کہے ہیں بھلا یہ شاعری ہے وکیل کہہ رہے تھے می لارڈ استاد دامن جس حجرے میں رہتے ہیں وہ اتنا چھوٹا ہے کہ اس پر بم کیس ہی نہیں بنایا جا سکتا تھا- عدالت میں اکبر لاہوری مرحوم نے کہا تھا- تاریخ میں یہ محفوظ ہو جانا ہے کس وقت کس حکومت نے کس بندے کے ساتھ کس عدالت نے کیا فیصلہ کیا-
مجسٹریٹ نے استاد دامن سے پوچھا آپ کیا کہنا چاہتے ہیں-
استاد دامن نے کہا جس نے کٹہرے میں آج مجھے ملزم بنا کر کھڑا کیا ہے کل وہ مجرم بن کر اسی کٹہرے میں کھڑا ہوگا-

بحوالہ: استاد دامن شاعری تے شخصیت (کنول مشتاق)​

 

[غدیر زھرا]

فاطمہ جناح تے ایوب خان --- 1964 دے الیکشن
۔۔۔۔۔۔۔۔

پتہ لگے گا ساریاں پتراں دا بول بولیاں دا کیہڑا بھاء پاوندا
کون چٹے جھاٹے دی لاج رکھدا اے کون ماں دے سر سواہ پاوندا

کل نوں ایہہ نہ کہن جہان والے پتر ایہہ کاہدے اپنی ماں کھا گئے
ایہنا کولوں بچا لو بچیاں نوں ککر کھان والے سارے کاں کھا گئے

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ماں نال مقابلہ پتراں دا
پتر اسیں وی آں پر اپنی ماں ول آں
ساہنوں صدر دے سائے دی لوڑ کوئی نہیں
اسیں ٹھنڈی بہشتاں دی چھاں ول آں

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

جے موئیاں ہے ماں دے نال اٹھنا
جیوندے کیوں نہ ماں دے نال رہیے
سانجھی ماں اے دیس دے پتراں دی
ایہدے باغیاں نال نہ کیوں کھیئے

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

(استاد دامن)​

 

[غدیر زھرا]

اسیں اوس مکان دے رہن والے​

جتھے زور دن رات ہے جالیاں دا

حق دار نوں حق نہ ملن دھکے
کم کاج ہندا ساکاں سالیاں دا

خطرہ دیس وچ لُٹ دا ہر ویلے
صنعت کار وڈا ایتھے تالیاں دا

جھگے ڈھاوندے ماڑیاں وستیاں دا
رخ بدل کے دریا تے نالیاں دا

ددھ پی کے وی ایتھے ڈنگ مارن
کیہہ لابھ ہے سپاں نوں پالیاں دا

وہاڑھ کھیت نوں کھان لگ گئی
کالا مونہہ ہے ایہناں رکھوالیاں دا

(استاد دامن)

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔​

 

[غدیر زھرا]

دما دم مست قلندر​

دما دم مست قلندر

ایہہ دور عوامی آیا اے (1)
کیہ سکھیا کیہ سکھیایا اے
کیہ سمجھیا کیہ سمجھایا اے
گل گل اُتے چھریاں خنجر
کیہڑا باہر تے کیہڑا اندر

دما دم مست قلندر

اک ملاں کوثر نیازی (2)
انج تے حاجی پاک نمازی
نہ سر خانہ فیم پیازی
نہ مولی نہ لال چقندر

دما دم مست قلندر

سچ دی گل کرن توں اوکھے
جیون توں اوکھے مرن توں اوکھے
ایہہ بھٹو انصاف دا مندر
رانی(3) باہر تے رانا(4) اندر

دما دم مست قلندر

(1) بھٹو دا نعرہ، (2) کوثر نیازی، (3) جنرل رانی، (4) مختار رانا


(استاد دامن)

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔​

 

[غدیر زھرا]

قوم دے غدارو! تے پکارو تے ککارو ہن​

گئے ہوئے فرنگیاں نوں، مڑ کے ہن بلائی جاؤ

قوماں دیاں قوماں تسی، ٹوٹے ٹوٹے کیتیاں​

بندہ بندہ، ٹوٹے ٹوٹے، ہندا تے کرائی جاؤ​

کھائی جاؤ، کھائی جاؤ، بھیت کنھے کھولنے؟
وچو وچ کھائی جاؤ، اتوں رولا پائی جاؤ

بھکھاں کولوں آ کے تنگ، لوکاں بانگاں دتیاں
قورمہ پلاؤ رج گھراں چے اڈائی جاؤ

چارے پاسے قوراں نیں، مٹی اڈی جاپدی
پکھی واس پیدا کرو، کوٹھیاں بنائی جاؤ

چاچا دیوے بھتیجے نوں، بھتیجا دیوے چاچے نوں
آپو وچ ونڈی جاؤ تے آپو وچ کھائی جاؤ

انھاں مارے انھی نوں، گھسن وجے تھمی نوں
جنی تہا توں انھی پیندی، اونی انھی پائی جاؤ

مری دیاں چوٹیاں تے چھٹیاں گزار کے
غریباں نوں کشمیر والی، سڑکوں سڑکی پائی جاؤ

ڈھڈ بھرو اپنے، تے ایہناں دی کیہہ لوڑ اے؟
بھکھیاں نوں لمیاں کہانیاں سنائی جاؤ

"بند جے شراب کیتی" وارے جائیے بندشاں دے
گھرو گھری پیٹیاں تے پیٹیاں پچائی جاؤ

تولہ ماسہ رول کے غریباں دی کمائی وچو
امریکہ کولوں کاراں اتے کاراں منگوائی جاؤ

کھائی جاؤ، کھائی جاؤ، بھیت کنھے کھولنے
وچو وچی کھائی جاؤ، اتوں رولا پائی جاؤ

(استاد دامن)

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔​

 

[غدیر زھرا]

سانوں کوئی شکست نئیں دے سکدا​

بھانویں کوئی کڈا دم خم نکلے
استاد دامن دے گھر ویکھیا جے
دو ریوالور تے تِن دستی بم نکلے

(استاد دامن)​

 

[غدیر زھرا]

اسٹیجاں تے ہوئیے سکندر ہوئی دا​

اسٹیجاں نوں لہیے قلندر ہوئی دا
کسے حکومت نال الجھ جائے دامن
بس ایہناں ای ہوندا کہ اندر ہوئی دا

(استاد دامن)​

 

[غدیر زھرا]

لہو نہ ملے جد تک بہاراں نوں
لالی قوم دے چہرے تے آوندی نئیں

(استاد دامن)​

 

[غدیر زھرا]

بند بند غلامی دے نال بدھا
بندی وان! بند راز دا کھولنا بند
ہے شاہ انگریز دی شاہی اندر
سچ آکھنا تے پورا تولنا بند
جذبہ دل دا، دل چہ جذب ہویا
ہن سے ہوئیا زبان توں بولنا بند
ہے شاہ انگریز دی شاہی اندر
کہنا حق تے حق ٹٹولنا بند

(استاد دامن)​

 

[غدیر زھرا]

بیگم کیہہ کہندی گرارہ کیہہ کہندا
ساڈے وزیراں دا کیہہ پچھدے او
دورہ وی پیندا امریکہ دا پیندا

(استاد دامن)​

 

[غدیر زھرا]

ہتھاں وچ ہتھیار نیں شک کوئی نئیں
ساری جنگ ہے ویلے دے حربیاں دی
ایدوں ودھ کے گل اک ہور وی اے
خون جگر تے دلاں دے جذبیاں دی
تے مجاہد نوں لوڑ میدان دی اے
ہے لوڑ کبوتر نوں دڑبیاں دی

جنگ 1965
—————

(استاد دامن)​

 

[محمدابوعبداللہ]

میرے ملک دے دو خدا
لا الہٰ تے مارشل لاء

ایک حقیقت

 

[غدیر زھرا]

ایک حقیقت

تلخ حقیقت