نتائج تلاش

پادشاہِ سلطنتِ تیموریہ «‌نصیرالدین محمد ہُمایون» کا ایک تُرکی قِطعہ پادشاہِ سلطنتِ صفَویہ «شاہ عبّاسِ اوّل صفَوی» کے کتاب‌دار «صادِقی بیگ افْشار» نے ۱۰۰۷ھ میں «مجمع‌الخواص» کے نام سے مشرقی تُرکی میں ایک تذکرۂ شُعَراء لکھا تھا۔ وہ اُس تذکرے میں «هُمایون پادشاه» کے ذیل میں لِکھتے ہیں: "وہ حد سے...

تاریخ: ۲۱ مارچ ۲۰۱۹ء مأخذِ تصاویر

جنابِ «محمد فُضولی بغدادی» کی ایک فارسی غزل: خوب می‌دانم وفا از خود، جفا از یارِ خود زان که او در کارِ خود خوب است و من در کارِ خود بِگْذر از آزارم ای بدخواه بر خود رحم کن ور نه می‌سوزم تو را با آهِ آتش‌بارِ خود برقِ آهِ آتشینم می‌گُدازد سنگ را می‌دِهد بدخواه در آزارِ من آزارِ خود من کِیَم تا...

ابوالنّصر سُلطان بایزید ثانی بن سلطان محمد فاتح کے ایک مُعلِّم و مُقرَّب «لُطف‌الله حلیمی» نے اِس عثمانی سُلطان کے نام ۸۷۲ھ میں ایک فارسی-تُرکی فرہنگ لِکھی تھی جس کا نام اُنہوں نے «نثارُالمَلِک» رکھا تھا۔ اُس کتاب کے دیباچے میں وہ زبانِ فارسی کی سِتائش کرتے ہوئے لکھتے ہیں: "و بعد چنین می‌گوید...

(اوزاق‌تا) هر گۆن سنی آرېیۏروم، نیچین بن‌دن اوزاق‌تاسېن؟ داغا، تاشا سۏرویۏروم: نیچین بن‌دن اوزاق‌تاسېن؟.. یانېق بیر بۆلبۆل اؤتۆیۏر، سسینی خاطېرلاتېیۏر؛ یۆزۆن گؤزۆم‌ده تۆتۆیۏر، نیچین بن‌دن اوزاق‌تاسېن؟.. چیمه‌ن‌لر سارارېپ یانمېش، چیچه‌ک‌لر یئره قاپانمېش، یئریۆزۆ چؤل‌لره دؤنمۆش، نیچین بن‌دن...

جنابِ «محمد فُضولی بغدادی» کا نعتیہ قصیدہ «سو قصیده‌سی» (قصیدۂ آب) بلامُبالغہ مخزنِ شعرِ تُرکی کا سب سے معروف ترین نعتیہ گَوہر ہے اور اِس کو تُرکی ادبیات میں وہی شُہرت و رُتبہ حاصل ہے جو مثَلاً عرَبی ادبیات میں قصیدۂ بُردہ کے حِصّے میں آیا ہے۔ اِس نعتیہ قصیدے کو «سو قصیده‌سی» اِس لیے کہا جاتا ہے...

شرلوک ہومز کے کردار کے خالق «آرتھر کونن ڈائل» کی ایک داستان «شناخت کا قضیہ» (A Case of Identity) کے اختتام پر شرلوک ہومز اپنے دوست و مُعاوِن ڈاکٹر واٹسن سے جنابِ «حافظِ شیرازی» کی سِتائش کرتے ہوئے، اور اُن کا لاطینی شاعر «ہوراس» سے تقابُل کرتے ہوئے کہتا ہے: "You may remember the old Persian...

(قطعه) نِهانی ایگنه سنچر یارلردین عدووَش ناوک‌افگن‌لر کۉپ آرتوق مُنافق‌شېوه ظالم دۉست‌لردین مُخالف‌طبع دُشمن‌لر کۉپ آرتوق (امیر علی‌شیر نوایی) مخفی طور پر سُوئی چُبھانے والے یاروں سے، مثلِ دُشمن تیر پھینکنے والے [اشخاص] بِسیار عالی تر ہیں۔ مُنافق‌شیوہ ظالم دوستوں سے، مُخالف‌فطرت دُشمنان بِسیار...

متن: آت‌دان دۆشه‌نده یارالې سقّا گلدی بقیع‌دن حضرتِ زهرا باشېن دل‌خسته آلدې دیز اۆسته دئدی جان بالا ای دل‌شکسته لای‌لای اباالفضل، لای‌لای اباالفضل ای جانِ جانان، سقّایِ عطشان قان‌لې گؤزۆنه، بالام، حُسینین قُربان تؤکۆلۆر اشکین خالی‌دی مَشکین آغوشیمه گل اۏلما پریشان لای‌لای اباالفضل، لای‌لای...

شبِ عاشورا کی یاد میں کہی گئی ایک رِثائی نظم: اِمشب شهادت‌نامهٔ عُشّاق اِمضا می‌شود فردا ز خونِ عاشقان، این دشت دریا می‌شود امشب کنارِ یک‌دِگر، بِنْشسته آلِ مُصطفیٰ فردا پریشان جمعشان، چون قلبِ زهرا می‌شود امشب بُوَد بر پا اگر، این خیمهٔ شاهنشهی فردا به دست دُشمنان، برکَنده از جا می‌شود امشب...

صدرِ مملکتِ تُرکیہ «رجب طیّب اردوغان» نے صدرِ مملکتِ ایران «حسن روحانی» کی معیت میں ۲۰ دسمبر ۲۰۱۸ء کو انقرہ میں منعقد ہونے والے مشترکہ اجلاس میں جنابِ «حافظ شیرازی» کی ایک بیت کی فارسی میں قرائت کی: "ہم نے اپنی گفتگو و سُخن رانی (تقریر) کا آغاز «نظامی» سے کیا تھا، اور اب میں چاہتا ہوں کہ ہم اِس...

ایک مُحترم دوست «حادِث صلصال» نے گُوناگُوں فارسی ابیات کا اردو میں منظوم ترجمہ کرنے کا سلسلہ شروع کیا ہے۔ وہ جن جن ابیات کا ترجمہ کرتے رہیں گے، اُن کی اجازت کے ساتھ، میں اُن منظوم ترجموں کو یہاں ارسال کرتا رہوں گا۔

اگر تو فارغی از حالِ دوستان یارا فراغت از تو مُیسّر نمی‌شود ما را تو را در آینه دیدن جمالِ طلعتِ خویش بیان کند که چه بوده‌ست ناشِکیبا را بِیا که وقتِ بهار است تا من و تو به هم به دیگران بِگُذاریم باغ و صحرا را به جایِ سروِ بلند ایستاده بر لبِ جُوی چرا نظر نکنی یارِ سرْوبالا را شَمایلی که در...

«یلْدا» سُریانی زبان کا لفظ ہے جس کا عربی معنی «مِیلاد» ہے۔ چونکہ شبِ یلدا کو میلادِ حضرتِ مسیح کے ساتھ مُطابقت دی جاتی تھی، اِس لیے اِس شب کو یہ نام دیا گیا تھا۔ ذہن میں رہنا چاہیے کہ اب ۲۵ دسمبر کو منایا جانے والا جشنِ میلادِ مسیح مُحقِّقوں کی تحقیق کے مُطابق در اصل «میترا (مِہر)» کے ظُہور کا...

قانسې گُلشن گُلبُنی سروِ خرامانېنجا وار قانسې گُلبُن اۆزره غُنچه لعلِ خندانېنجا وار قانسې گُل‌زار ایچره بیر گُل آچېلېر حُسنۆن کیمی قانسې گُل برگی لبِ لعلِ دُرافشانېنجا وار قانسې باغېن وار بیر نخلی قدین تک باروَر قانسې نخلین حاصلی سیبِ زنَخدانېنجا وار قانسې خونی سن کیمی جلّادا اۏلموش‌دور اسیر...

شهِ ممالکِ دردم بلا پناهِ من است غمی که بی حد و پایان بُوَد سپاهِ من است شبم ز رَوزن اگر ماهِ آسمان آید جهَم ز جای تصوُّر کنم که ماهِ من است به راهِ عشقِ تو جانا بسی بلا دیدم هنوز تا ز فراقت چه‌ها به راهِ من است دم از محبّتِ زُلفت زدم خطایی شد ولیک عَفْوِ تو افزون‌تر از گُناهِ من است ز دُودِ دل...

کوه‌کن کُند ائیله‌میش مین تیشه‌نی بیر داغ ایلن من قۏپارېب سالمېشام مین داغې بیر دېرناغ ایلن غم یۏلوندا من قالېب گئتدیسه مجنون یۏخ عجب سایرویا دُشواردېر هم‌ره‌لیک ائتمک ساغ ایلن گَردِ راهېن وئرمه‌سه گؤز یاشېنا تسکین نۏلا توتماق اۏلماز بؤیله سیلابېن یۏلون تۏپراغ ایلن غم اۏغورلار عشق بازارېندا نقدِ...

کېچه کېلگوم‌دور دېبان اول سروِ گُل‌رۉ کېلمه‌دی کۉزلریم‌گه کېچه تانگ آتقونچه اویقو کېلمه‌دی لحظه-لحظه چیقتیم و چېکتیم یۉلی‌ده انتظار کېلدی جان آغزیم‌غه و اول شۉخِ بدخۉ کېلمه‌دی عارَضی‌دېک آیدین اېرکن‌ده گر اېتتی احتیاط رۉزگاریم‌دېک هم اۉلغان‌ده قارانغو کېلمه‌دی اول پری‌وش هجری‌دین کیم ییغله‌دیم...

سیمین‌ذقنا، سنگ‌دلا، لاله‌عِذارا خوش کن به نگاهی دلِ غم‌پرورِ ما را این قالبِ فرسوده گر از کُویِ تو دور است اَلقَلْبُ عَلیٰ بابِكَ لَيْلاً ونَهارا آزُرده مبادا که شود آن تنِ نازُک از بهرِ خُدا چُست مکن بندِ قبا را من چون گُذَرم از سرِ کُویِ تو کز آنجا یارایِ گُذشتن نبُوَد بادِ صبا را خوش آن که ز...

بِگْشا دری از تیغِ جفا سینهٔ ما را وز سینه بُرون بر غمِ دیرینهٔ ما را چون ناوکِ دل‌دوزِ تو راحت نرساند هر مرحمِ راحت که رسد سینهٔ ما را ماییم و دلِ صافِ چو آیینه چه داری محروم ز عکسِ رُخت آیینهٔ ما را تو شاهی و ما عُور و گداییم چه نسبت با اطلسِ زربفتِ تو پشمینهٔ ما را ما را اگر از کینه به پهلو...