متفرق ترکی ابیات و اشعار
- صاحب لڑی حسان خان
- تاریخ ابتداء
-
- ٹیگ
- ترکی شاعری
حسان خان
لائبریرین
سو گیبی عاشقِ دیدار اۏلوبان پاک اۏلېگؤر
ذرّهیه سایما جهان مُلکینی بیباک اۏلېگؤر
(بورسالې هِجری)
عاشقِ دیدار ہو کر آب کی مانند پاک ہوئے رہو۔۔۔ مُلکِ جہاں کو ذرّہ قدر [بھی قیمتی] شُمار مت کرو، بے باک ہوئے رہو۔
Su gibi 'âşık-ı dîdâr oluban pâk olıgör
Zerreye sayma cihân mülkini bî-bâk olıgör
ذرّهیه سایما جهان مُلکینی بیباک اۏلېگؤر
(بورسالې هِجری)
عاشقِ دیدار ہو کر آب کی مانند پاک ہوئے رہو۔۔۔ مُلکِ جہاں کو ذرّہ قدر [بھی قیمتی] شُمار مت کرو، بے باک ہوئے رہو۔
Su gibi 'âşık-ı dîdâr oluban pâk olıgör
Zerreye sayma cihân mülkini bî-bâk olıgör
حسان خان
لائبریرین
ارسلان بای، سنجه «اۏلېگؤر/اۏلاگؤر» و بسیط «اۏل» آراسېندا نه فرق وار؟
تۆرکییهده نشر اۏلونموش «تاراما سؤزلۆڲۆ: یئدینجی جیلد»ده «-ئاگؤرمک/-ئهگؤرمک/-اېگؤرمک/-ایگؤرمک»ین بو ایکی آنلامې یازېلمېشدېر: «-ماغا دوام ائتمک» و «-ماغا چالېشماق»
تۆرکییهده نشر اۏلونموش «تاراما سؤزلۆڲۆ: یئدینجی جیلد»ده «-ئاگؤرمک/-ئهگؤرمک/-اېگؤرمک/-ایگؤرمک»ین بو ایکی آنلامې یازېلمېشدېر: «-ماغا دوام ائتمک» و «-ماغا چالېشماق»
آخری تدوین:
ارسلان بای
محفلین
بیرینجی یول ایندی بونو ائشیدیرم، آراشدیریب یئترلی بیلگیلر تاپسام دئیهرم
حسان خان
لائبریرین
گیدهر بو شدّتِ غم قلبیمۆز مسرور اۏلور بیر گۆن
یېقېق قالماز دلِ ویرانهمۆز معمور اۏلور بیر گۆن
(منسوب به بورسالې هِجری)
یہ شِدّتِ غم چلی جائے گی، [اور] ہمارا قلب ایک روز مسرور ہو جائے گا۔۔۔ ہمارا دلِ ویرانہ تباہ نہیں رہے گا، ایک روز معمور و آباد ہو جائے گا۔
Gider bu şiddet-i gam kalbimüz mesrûr olur bir gün
Yıkık kalmaz dil-i vîrânemüz ma'mûr olur bir gün
یېقېق قالماز دلِ ویرانهمۆز معمور اۏلور بیر گۆن
(منسوب به بورسالې هِجری)
یہ شِدّتِ غم چلی جائے گی، [اور] ہمارا قلب ایک روز مسرور ہو جائے گا۔۔۔ ہمارا دلِ ویرانہ تباہ نہیں رہے گا، ایک روز معمور و آباد ہو جائے گا۔
Gider bu şiddet-i gam kalbimüz mesrûr olur bir gün
Yıkık kalmaz dil-i vîrânemüz ma'mûr olur bir gün
حسان خان
لائبریرین
ائشیگیڭه یۆز سۆرهنلر نئیلهسۆنلر جنّتی
اَوجِ رفعت وار ایکن خاکِ مذلّتدن نۏلور
(بورسالې هِجری)
جو اشخاص تمہارے آستان پر چہرہ رگڑتے ہیں، وہ جنّت کا کیا کریں؟۔۔۔ جب اَوجِ رِفعت موجود ہو تو خاکِ مذلّت سے کیا ہو گا؟
Eşigiñe yüz sürenler n'eylesünler cenneti
Evc-i rif'at var iken hâk-i mezelletden n'olur
اَوجِ رفعت وار ایکن خاکِ مذلّتدن نۏلور
(بورسالې هِجری)
جو اشخاص تمہارے آستان پر چہرہ رگڑتے ہیں، وہ جنّت کا کیا کریں؟۔۔۔ جب اَوجِ رِفعت موجود ہو تو خاکِ مذلّت سے کیا ہو گا؟
Eşigiñe yüz sürenler n'eylesünler cenneti
Evc-i rif'at var iken hâk-i mezelletden n'olur
حسان خان
لائبریرین
ایک حدیثِ نبوی کا منظوم تُرکی ترجمہ:
بندِ جهل ایله بستهپای اۏلماق
ناسزادېر جمیعِ انسانا
طلب ائت دائما که فرض اۏلدو
طلبِ علم هر مُسلمانا
(نُزهت عُمر)
بندِ جہل کے ساتھ پا بستہ ہونا تمام انسانوں کے لیے نامُناسب ہے۔۔۔ ہمیشہ طلبِ [علم] کرو کیونکہ طلبِ علم ہر مُسلمان پر فرض ہے۔
Bend-i cehl ile beste-pây olmak
Nâsezâdır cemi'-i insâna
Taleb et daima ki farz oldu
Taleb-i 'ilm her müselmâna
بندِ جهل ایله بستهپای اۏلماق
ناسزادېر جمیعِ انسانا
طلب ائت دائما که فرض اۏلدو
طلبِ علم هر مُسلمانا
(نُزهت عُمر)
بندِ جہل کے ساتھ پا بستہ ہونا تمام انسانوں کے لیے نامُناسب ہے۔۔۔ ہمیشہ طلبِ [علم] کرو کیونکہ طلبِ علم ہر مُسلمان پر فرض ہے۔
Bend-i cehl ile beste-pây olmak
Nâsezâdır cemi'-i insâna
Taleb et daima ki farz oldu
Taleb-i 'ilm her müselmâna
حسان خان
لائبریرین
شرمسار ایتدی یۆزۆڭ لُطفې گُلِ نوروزې
طلعتوڭ قېلدې خجِل شمعِ جهانافروزې
(قارامانلې نظامی)
تمہارے چہرے کے لُطف نے گُلِ نَوروز کو شرمسار کر دیا۔۔۔ تمہارے رُخ [کے دیدار] نے شمعِ جہاں افروز کو خجِل کر دیا۔
Şermsâr itdi yüzüñ lutfı gül-i nevrûzı
Tal'atuñ kıldı hacil şem'-i cihân-efrûzı
طلعتوڭ قېلدې خجِل شمعِ جهانافروزې
(قارامانلې نظامی)
تمہارے چہرے کے لُطف نے گُلِ نَوروز کو شرمسار کر دیا۔۔۔ تمہارے رُخ [کے دیدار] نے شمعِ جہاں افروز کو خجِل کر دیا۔
Şermsâr itdi yüzüñ lutfı gül-i nevrûzı
Tal'atuñ kıldı hacil şem'-i cihân-efrûzı
حسان خان
لائبریرین
رُخلاروڭ شوقییله ای دلبر چمنده هر سحر
غُنجه چاک ائیلر قباسېنې گریبانوم گیبی
(قارامانلې نظامی)
اے دلبر! تمہارے رُخساروں کے اشتیاق کے ساتھ چمن میں ہر صُبح غنچہ اپنی قبا کو میرے گریبان کی طرح چاک کرتا ہے۔
Ruhlaruñ şevkiyle ey dilber çemende her seher
Gonce çâk eyler kabâsını girîbânum gibi
غُنجه چاک ائیلر قباسېنې گریبانوم گیبی
(قارامانلې نظامی)
اے دلبر! تمہارے رُخساروں کے اشتیاق کے ساتھ چمن میں ہر صُبح غنچہ اپنی قبا کو میرے گریبان کی طرح چاک کرتا ہے۔
Ruhlaruñ şevkiyle ey dilber çemende her seher
Gonce çâk eyler kabâsını girîbânum gibi
آخری تدوین:
حسان خان
لائبریرین
مۆسۆلمانام دییهن کیشی شرطې نهدۆر بیلسه گرهک
تانرېنون بویروغېن توتوپ بیش وقت ناماز قېلسا گرهک
(یونس امره)
جو شخص کہتا ہے "میں مُسلمان ہوں"، اُسے جاننا لازم ہے کہ اِس کی شرط کیا ہے
اُسے خدا کے فرمان کی اطاعت کر کے پانچ وقت نماز خواننا (پڑھنا) لازم ہے
Müsülmânam diyen kişi şartı nedür bilse gerek
Tanrı'nun buyrugın tutup biş vakt namâz kılsa gerek
تانرېنون بویروغېن توتوپ بیش وقت ناماز قېلسا گرهک
(یونس امره)
جو شخص کہتا ہے "میں مُسلمان ہوں"، اُسے جاننا لازم ہے کہ اِس کی شرط کیا ہے
اُسے خدا کے فرمان کی اطاعت کر کے پانچ وقت نماز خواننا (پڑھنا) لازم ہے
Müsülmânam diyen kişi şartı nedür bilse gerek
Tanrı'nun buyrugın tutup biş vakt namâz kılsa gerek
حسان خان
لائبریرین
چک الۆڭ بن خستهیه تیمار ایتمکدن طبیب
چۆن مریضِ دردِ عشق اۏلانلارا اۏلماز علاج
(بورسالې هِجری)
اے طبیب! مجھ خستہ و بیمار کی تیمارداری کرنے سے اپنا دست کھینچ لو۔۔۔ کیونکہ مریضِ دردِ عشق اشخاص کا [کوئی] علاج نہیں ہوتا۔
Çek elüñ ben hasteye tîmâr itmekden tabîb
Çün marîz-i derd-i 'aşk olanlara olmaz ilâc
چۆن مریضِ دردِ عشق اۏلانلارا اۏلماز علاج
(بورسالې هِجری)
اے طبیب! مجھ خستہ و بیمار کی تیمارداری کرنے سے اپنا دست کھینچ لو۔۔۔ کیونکہ مریضِ دردِ عشق اشخاص کا [کوئی] علاج نہیں ہوتا۔
Çek elüñ ben hasteye tîmâr itmekden tabîb
Çün marîz-i derd-i 'aşk olanlara olmaz ilâc
حسان خان
لائبریرین
آهومې آلما کیم یئدی قات گؤکلر ای ملَک
جهد ائیلر ایسه باغلایې بیلمز دُعا یۏلېن
(نجاتی بیگ)
اے فرشتے [جیسے محبوب]! میری آہ (میری بددُعا) مت لو کیونکہ اگر آسمانِ ہفت گانہ [بھی] کوشش کریں، تو وہ دُعا کی راہ کو نہیں روک سکتے۔
Âhumı alma kim yedi kat gökler ey melek
Cehd eyler ise baglayı bilmez du‘â yolın
جهد ائیلر ایسه باغلایې بیلمز دُعا یۏلېن
(نجاتی بیگ)
اے فرشتے [جیسے محبوب]! میری آہ (میری بددُعا) مت لو کیونکہ اگر آسمانِ ہفت گانہ [بھی] کوشش کریں، تو وہ دُعا کی راہ کو نہیں روک سکتے۔
Âhumı alma kim yedi kat gökler ey melek
Cehd eyler ise baglayı bilmez du‘â yolın
حسان خان
لائبریرین
بیسُتونې نالهٔ فرهادې گؤر محو ائیلهدی
آلما ای شیریندهانوم کیمسهنۆن هیچ آهېنې
(فصیح)
فرہاد کے نالے کو دیکھو کہ اُس نے بے سُتون کو محْو و نابود کر دیا۔۔۔ [لہٰذا] اے میرے شیریں دہن! کسی بھی شخص کی کوئی آہ نہ لو۔
× بے سُتون = روایات کے مطابق اُس کوہ کا نام جس کو فرہاد نے شیریں کی خاطِر کھودا تھا
Bîsütûnı nâle-i Ferhâd’ı gör mahv eyledi
Alma iy şîrîn-dehânum kimsenün hîç âhını
آلما ای شیریندهانوم کیمسهنۆن هیچ آهېنې
(فصیح)
فرہاد کے نالے کو دیکھو کہ اُس نے بے سُتون کو محْو و نابود کر دیا۔۔۔ [لہٰذا] اے میرے شیریں دہن! کسی بھی شخص کی کوئی آہ نہ لو۔
× بے سُتون = روایات کے مطابق اُس کوہ کا نام جس کو فرہاد نے شیریں کی خاطِر کھودا تھا
Bîsütûnı nâle-i Ferhâd’ı gör mahv eyledi
Alma iy şîrîn-dehânum kimsenün hîç âhını
حسان خان
لائبریرین
مانندِ حباب اۏلا الٰهی ائوی ویران
ساغردا شو کیم جُرعه قۏیوپ مَی تلف ائیلر
(خیالی بیگ)
اے میرے خُدا! حباب کی مانند اُس شخص کا خانہ ویران ہو جائے جو ساغر میں [ایک] جُرعہ چھوڑ کر شراب کو تلَف و ضائع کرتا ہے۔
× حباب = بُلبُلہ × جُرعہ = گُھونٹ
Mânend-i habâb ola ilâhî evi virân
Sâgarda şu kim cür‘a koyup mey telef eyler
ساغردا شو کیم جُرعه قۏیوپ مَی تلف ائیلر
(خیالی بیگ)
اے میرے خُدا! حباب کی مانند اُس شخص کا خانہ ویران ہو جائے جو ساغر میں [ایک] جُرعہ چھوڑ کر شراب کو تلَف و ضائع کرتا ہے۔
× حباب = بُلبُلہ × جُرعہ = گُھونٹ
Mânend-i habâb ola ilâhî evi virân
Sâgarda şu kim cür‘a koyup mey telef eyler