غدیر زھرا

لائبریرین
ایس لڑی وچ میں کئیاں شاعراں دے باراں ماہے ونڈاں گی۔

باراں ماہ (بابو فیروز دین شرف)


چیتر چین نہ آوے دل نوں، تیرے باجھوں پیارے جی
میں ہاں تیرے در دی بردی، ملے تیرے دوارے جی
تیرے باجھوں ڈبدی بیڑی، کہڑا میری تارے جی
'شرف' بندی دی آس پجائیں، دیویں جھبّ دیدارے جی


چڑھے ویساکھ مہینے مینوں، خوشی نہ کوئی بھاندی اے
سیج پھلاں دی سینے اندر، سو سو سولاں لاندی اے
سول سول وچ سو سو سولی، جگروں رتّ چلاندی اے
دن رووے ایہہ 'شرف' وچاری راتیں حال ونجاندی اے


جیٹھ جگر دی رتّ وگا کے، لکھ لکھ نامیں گھلے جی
کیکر پہنچا قدماں اندر، زر نہ میرے پلے جی
کھنبھ ملن جے کدھروں مینوں، آواں کر کے ہلے جی
تیرے باجھوں 'شرف' بندی نوں، کوئی پاسہ نہ جھلے جی


ہاڑ مہینے ہوکے بھر بھر، ترلے کردی رہندی ہاں
آویں ماہی، آویں ماہی، پڑھدی اٹھدی بہندی ہاں
دکھ وچھوڑا تیرا دلبر، مر مر کے پئی سہندی ہاں
وقت صبح دے حال ہوا نوں، 'شرف' بندی میں کہندی ہاں


ساون سیس گندا کے سئیاں، ہار سنگار لگائے نے
سر تے سالو شگنا والے، ریجھاں نال سجائے نے
مٹھے مٹھے گیت ماہی دے، سبھناں رل مل گائے نے
'شرف' وچاری دکھیاری نے، رو رو نیر چلائے نے


بھادوں بھاہ ہجر دی بھڑکے، سجنا میرے سینے ہن
جھولیاں اڈیاں رگڑاں اڈیاں، بخشو دید-خجینے ہن
دل میرے دی مندری اندر، جڑدے نور-نگینے ہن
گزر گئے نے 'شرف' بندی دے، رو رو چھ مہینے ہن


اسو آس نہ ہوئی پوری، پائے لکھ وسیلے میں
جندڑی مکی تانگھ نہ چکی، ہو گئی سکّ کے تیلے میں
چو چو خون جگر دا سارا، کیتے نین رنگیلے میں
'شرف' سجن ہن مکھڑا تیرا، ویکھاں کہڑے حیلے میں ؟


کتک کٹک دکھاں دے آئے، ہو گئے دل دے بیرے نے
دنیاں ساری موج اڈاوے، بھاگ نکرمے میرے نے
کلمل آئی جان وچاری، پا لئے دکھاں نے گھیرے نے
'شرف' بندی ہے کوجھی سائیاں، تیرے شان اچیرے نے


مگھر موجاں مار مکایا، راکھا ربّ سفینے دا
کیکر پاواں پاک حضوری، ولّ نہ کسے قرینے دا
دوزخ وانگ نہ ٹھنڈا ہووے، بھامبڑ میرے سینے دا
'شرف' گھڑی اک چین نہ دیندا، برہوں اوس نگینے دا


پوہ نہ پونہدا دارو کوئی، لائے ٹلّ طبیباں نے
کرن دعاواں دین دواواں، لائے زور حبیباں نے
حال میرے تے ہنجھو کیرے، رو رو کلّ رقیباں نے
مرض عشق دی ایسی لائی، مینوں 'شرف' نصیباں نے


ماگھ ملے جے ماہی میرا، تن من اپنا واراں میں
پھلّ توہیدی شکل وکھائی، بلبل وانگ پکاراں میں
رات وصل دی چن کے سئیؤ، سوہنی سیج سواراں میں
'شرف' ملے جے جام وصل دا، لکھاں شکر گزاراں میں


پھگن پھلے گلشن میرے، ملیاں آن نویداں نے
وانگوں کلیاں ٹاہ ٹاہ کرکے، کھڑیاں کل امیداں نے
بانکے ماہی، ڈھول سپاہی، آن کرائیاں دیداں نے
رات برات 'شرف' ہے میری، دن دے ویلے عیداں نے
 

غدیر زھرا

لائبریرین
بارہ ماہا (فرد فقیر)

سبھ صفت سناہ الاہے نوں

سبھ صفت سناہ الاہے نوں
جہڑا بخشے کلّ گناہے نوں
بھی آکھ درود رسول نوں
اس اللہ دے مقبول نوں
جس عاصی سبھ بخشاونے
کہو برکت چارے یار دی

چیتر

ربا چیتر کہندے آیا
میرے جانی کیوں چر لایا
میریاں چشماں کہو پھٹیاں
میں رو رو بہت نگٹھیاں
میرے درداں کلیاں کٹھیاں
جاں آئی رتّ بہار دی

نت تپن سکن ہڈیاں
میرے سولاں شاخاں چھڈیاں
سل پھٹے خار پریم دے
ولّ چھڈے بوٹے سیم دے
مینوں دوتیاں بہت ستایا
نت رو رو آہیں ماردی

جاں برہوں جھولا جھلیا
غم دکھ میرے تن پھلیا
میں اندر وڑ کے جالیا
شوق تیرے بوٹا پالیا
میں کھلی اڈیکاں راہ نوں
مینوں نت اداسی یار دی

رل بیٹھن سنگ سہیلیاں
میری خبر نہ لئی آ بیلیاں
اج بلبل پھیرا پایا
نالے بھور گلاں تے آیا
سبھ یار یاراں نوں آ ملے
مینوں خبر نہیں دلدار دی

وساکھ

چڑھیا ماہ بساکھ سہاونا
اساں نت تیرا غم کھاونا
میرے تن وچ رہا نہ ستّ ہے
ایس عشقَ سکائی رتّ ہے
میں ساوی پیلی پے رہی
میری دیہی زرد وسار دی

میں وننجدی پاس پڑوسیاں
نت پچھدی پنڈت جوشیاں
میں تتر مور اڈاؤندی
نت رو رو اؤنسیاں پاؤندی
سبھ ملاں رملی ڈھونڈدی
اٹھ خواباں نت وچار دی

نت لکھ لکھ کاغذ گھلدی
سانوں سک تساڈے ول دی
کدی بھیج سنیہا سکھ دا
کوئی لیاوے تیرے مکھ دا
بن پانی مچھلی مر چلی
کدی خبر نہ لئی بیمار دی

دنے سکھ نہ راتیں سونیاں
اٹھ گلیاں دے وچ بھونیاں
لوک آکھن جھلی کملی
میں سرت نہ کوئی سمبھلی
نت فرد فقیر پکاردا
سانوں طلب تیرے دیدار دی


جیٹھ

اگوں جیٹھ مہینہ آیا
تساں چتّ کتے ولّ لایا
گھر امب تے داکھاں پکیاں
میں رکھ دوتاں تھیں تھکیاں
جے مالی مول نہ باہڑے
کون راکھی کرے انار دی

میرا جوبن بہت اتاولا
اوہ نوشا پھردا باولا
میرا سینہ سولاں سلیا
جو آیا سر تے جھلیا
کجھ مہر نہیں دل یار دے
سانوں گجھی آتش ساڑدی

مینوں صبر قرار نہ آؤندا
نہیں خالی ویڑھا بھاؤندا
نت ساڑن نوں اگّ لجھدی
ایہہ پانی نال نہ بجھدی
کجھ دھوں نہ باہر نکلے
کیا خوبی ہے اس نعر دی

مینوں اٹھن بہن نہ سجھدا
میرا اندر بل بل بجھدا
کدی خوابے اندر آنودا
پھیر جاگدیاں اٹھ جانودا
میں وانگ زلیخا پچھدی
گلّ یوسف مصر بازار دی


ہاڑھ

چڑھیا ہاڑ مہینہ کڑکدا
میرے اندر بھامبڑ بھڑکدا
اس برہوں سورج چاڑھیا
مینوں پتن سکن ساڑیا
میں موتوں گزری لنگھ کے
کیہی برچھی لائیے سار دی

ایس حجرے آتش بالیا
میرا جگر کلیجہ جالیا
میں رو رو وقت گزاریا
جھب آ مل یار پیاریا
ہن ہار سنگار لگانودی
کدی آس پہنچائیں پکار دی

میں سجی پچری رہِ گئی
کوئی گلّ شاہاں دے دل بہہ گئی
میرا چولا ہویا تار جوں
دو زلفاں ڈنگن مار جوں
مینوں ہار سنگار نہ بھانودا
سبھ مانگ سندور اتاردی

میں بیٹھی راتاں جالیاں
میرے برہں بھاہیں بالیاں
دکھ ڈنگ اٹھونہیں ماردے
لوک دین الاہمے یار دے
میں کت ولّ کوکاں ذائقے
نت رو رو آہیں ماردی


ساون

آ ساون سر تے گجیا
میرا عقل فکر سبھ بھجیا
کیہی بجلی چمک ڈراؤنی
گھٹّ اٹھی مینہہ وساونی
میرے سر توں پانی چلیا
میں رو رو کانگاں چاڑھدی

جہڑے تارو آہے تر گئے
سر دوس تتی دے دھر گئے
میں ڈردی پیر نہ پایا
میرا غفلت جیو ڈرایا
کدی بیڑا ٹھیل مہانیا
میں کندھی ویکھاں پار دی

مینوں پیا سمندر جھاگنا
ہن موتوں کت ولّ بھاگنا
اوتھے چپا ونجھ نہ لگدا
جتھے پانی وگے اگّ دا
میں ڈبی بحر عمیق وچ
جتھے خبر ارار نہ پار دی

میں ڈبدی لیندی ہاوڑے
متاں خضر کدائیں باہڑے
یا مدد ہووے پیر دی
کدی سنے دعا فقیر دی
مینوں کڈھے بحر عمیق تھیں
وسّ پاوے شاہ سوار دی

بھادروں

اگوں بھادروں سنیا آنودا
میرا تن من جھورا کھانودا
ایہہ چھیواں مہینہ آیا
کوئی خبر پیغام نہ پایا
نت مل مل پچھدی قاصداں
کوئی چٹھی برخوردار دی

نہ تھہو ٹکانا کہہ گیا
اک نام دلے تے رہِ گیا
میں کس نوں پچھاں ذائقے
نت تھکی فالاں پائکے
کائی بولے بھاگ سلکھنی
میں شگن ہمیش وچار دی

جو کیتا سی سو پایا
سانوں اگلا انت نہ آیا
رہی ڈھونڈ کتاباں پھول کے
سبھ پوتھی پنڈت کھولھ کے
اڈّ کاگا سجن آؤندا
میں تھکی روز اڈار دی

اوہ کہڑی زمیں سہاونی
جتھے پیارے پائی چھاونی
پر سانوں منوں وسار کے
اس حب وطن دی نہ رہی
کوئی خبر لئے گھر بار دی


اسو

ہن اسوج آنسو چلیاں
ایہہ رہن نہ مولے ٹھلیاں
کئی نالے وگے رتّ دے
ہن رہی دلے نوں متّ دے
ایہہ نہیں نصیحت جاندا
میں ہردم رہاں پکاردی

نت نویں اسانوں پٹنے
میں لیکھاں دفتر کتنے
اک جائے دوجا آؤندا
اک بالے اک بجھاؤندا
کجھ دھوں نہ باہر نکلے
کیا خوبی ہے ایس نعر دی

مینوں سوکا تاپ ستاوندا
ایہہ نہں ہڈاں نوں کھاوندا
نت ساڑن نوں اگّ لجھدی
جو ہنجھوآں نال نہ بجھدی
سبھ گوشت پوست جال کے
چھڈے نہ ہڈاں نوں ساڑدی

تیری واء تھیں ٹھنڈی تھینی آں
تیرا نام سن سن جینی آں
تیرے گاون بیٹھی گاؤندی
تیرے نام توں جیو ولاؤندی
تدھُ باجھ پیارے سجناں
مینوں خبر نہیں سنسار دی

کتک
ہن کتک پھیرا پایا
میرا کنت نہ مولے آیا
میں کچرکُ ویکھاں راہ نوں
ایس برہوں پھڑی گناہ نوں
ہن ملے پیارا آئکے
نہیں مرساں موت کٹار دی

میں وداع نہ کیتا جاندیاں
کچھ پچھیا نہ شرماندیاں
کیہے وار اولے توریا
اس وتّ نہ گھوڑا موڑیا
مینوں باجھوں اس دلدار دے
گھر جاپے مثل اجاڑ دی

رات جاندی تارے گندیاں
دن گھڑیاں سائت مندیاں
کوئی محرم ناہیں حالَ دا
سانوں پل پل گزرے سال دا
اوہ کہڑی گھڑی کلکھنی
جد پیارا مینوں وساردی

میرے جوبن دھماں پائیاں
سانوں برہوں لیکاں لائیاں
ہن کچرکُ عشقَ چھپائیے
ایہہ بلدی بھاہ بجھائیے
ایہہ عشقَ نہ رہندا چھپیا
ہے ظاہر مشک عطار دی


مگھر

ہن مگھر ماگھی زور ہن
سانوں نویں قضیے ہور ہن
گلّ آکھاں کی سیال دی
جو گزرے اپنے حال دی
ایس وقت پیارا لوڑیئے
سانوں بہتی سک کنار دی

اگوں راتاں آئیاں وڈیاں
میریاں برہوں کھاندا ہڈیاں
میں کس نوں آکھاں کی کراں
ہن کت ولّ جا کے جی دھراں
میرے نہ گھر دھن نہ کنت ہے
میں آزز روز شمار دی

میرے پلے خرچ نہ دام ہے
وچ گھر دے آب نہ طعام ہے
مینوں اک وچھوڑا یار دا
دوجا پالا اندر ساڑدا
ہن گھر وچ سبھ کجھ لوڑیئے
بھکھ سارے بھیت اکھاڑ دی

اج ہوون لیف نہالیاں
کوئی نعمت بھریاں تھالیاں
بہہ نال پیارے کھاویئے
ہور مشک گلاب لگاویئے
جے بھاگ نہ ہوون اپنے
تد کاہنوں بات چتاردی

پوہ

ہن پوہ اساں کی آکھدا
سانوں روز بروز سلاخدا
اگوں پالے آئے گز کے
نالے برفاں پئیاں رجّ کے
سبھ جنگلیں پربت جا لکے
وا وگے شور گھو گھار دی

میں رو رو حالَ سنا رہی
ہن جند تلی تے آ رہی
ایہہ درد وچھوڑا یار دا
مینوں کیکر ولّ ولّ ماردا
اوہ پھیر کی کرسی آئکے
جاں وجے چوٹ نگار دی

کئی کٹھے درد فراقَ دے
جو جنگل جوہے جھاکدے
ایہہ سردی درد فراقَ دی
جند کوہے میں غم ناک دی
کدیں سنیں دعا پیاریا
میں آزز اؤگنہار دی

کوئی آکھے جا مہتاب نوں
کی کیتو فرد بے تاب نوں
تیری تاب تعبیر نہ تاب ہے
دینا سکھ راتیں خواب ہے
ہن کیکر ملساں ذائقے
مینوں طاقت نہیں رفتار دی


ماگھ

آیا ماگھ مہینہ یارواں
اک باقی رہندا بارھواں
سانوں سوہنے دا غم کھاندیاں
ہوئی مدت پچھوتاندیاں
کدی آ پیارے سجناں
تے خبر لے آ بیمار دی

میں نجّ تتی نیہں لایا
جو کیتا سی سو پایا
ہن ہار سنگاراں پھوکدی
کر کھلیاں بانہیں کوکدی
کوئی واقف ناہیں حال دا
کی بات کہاں اصرار دی

دن پل پل وڈا آیا
ہن پالے جوش ہٹایا
میں عمر گزاری روندیاں
نت ہنجھو مل مل دھوندیاں
ہن پوے قبول دعا جے
میں آزز اؤگنہار دی

اساں ایہہ بھی ماہ گزاریا
وچ تیری سکّ پیاریا
توں گؤں محبت توڑ کے
پھیر خبر نہ لئیا موڑ کے
تینوں ترس نہ میرے حال دا
میں تیرا نام چتاردی


پھگن

جھلی وا پھگن دی آئکے
کوئی کہے سجن نوں ذائقے
میرے بخش گناہ پیاریا
میں رو رو وقت گزاریا
سبھ خویش قبیلہ مال دھن
میں جان تیرے توں واردی

ہن آئی رتّ بسنت دی
کوئی خبر لیاوے کنت دی
پئی خبر سجن گھر آؤندا
میرا انگن پیا سہاؤندا
ہن ہار سنگار لگانودی
میں خاتر سوہنے یار دی

اٹھ فریدہ اگوں چلیئے
چل راہ سجن دا ملیئے
مل پیارے نوں گلّ لائیے
ایہہ بلدی بھاہ بجھائیے
سبھ درد وچھوڑا دکھ غم
دھر پیراں ہیٹھ لتاڑدی

اوہ ویکھ پیارا آوندا
سانوں دلبر آپ بلاوندا
ہن آیا روز وصال دا
سانوں پیارا کول بہالدا
ساڈے سجن ویکھن شادیاں
ساڈے دوتیاں نوں اگّ ساڑدی
 
آخری تدوین:

غدیر زھرا

لائبریرین
باراں ماہاں (میراں شاہ جالندھری)

چیت مہینے رے سخی
پھول رہے گلزار
ہر ہر ڈالی مست ہو
بلبل کرے پکار

چڑھدے چیت سخی چتّ میرا
حضرت عشق نے کیتا پھیرا
دل دے اندر لایا ڈیرہ
اس ستیاں آن جگایا وہڑھا
بلوچا انکے گھر کے باریاں

عشقَ ازب ناز دکھاوے
ساقی ہو کر جام پلاوے
بے خود کرکے مست بناوے
میراں شاہ گھر پھیرا پاوے
بلوچا انکے گھر کے باریاں

ماہ وساکھ سہانودا
جے گھر ساجن ہو
دبدھا من کی سبھ مٹے
چنتا رہے نہ کو

ماہ وساکھ وساکھی ہوئی
میں تو واجے لتھیا لوئی
شہہ میرا میں شہہ دی ہوئی
میں وچ رہا نہ کوئی
خوشیاں ماندی

اوہو نعر سہاگن ہووے
جس پر شہہ دی رحمت ہووے
دل توں داغ بھرم دا دھووے
میراں شاہ سنگ جاگے سووے
نال پیارے

جیٹھ مہینے رے سخی
جالے تن من لو
بھامبڑ بلدا عشق دا
ہجر وصل نہ کو

جیٹھ مہینے جالی سارے
ایس عشق دے ایہو کارے
سادھو جپ تپ کرکے ہارے
گر چشتی توں میں بلہارے
تن من جان توں

جے کوؤ ستگور پورا پاوے
وحدت اندر سیر کراوے
بھرم دوئی دا سبھ اٹھ جاوے
میراں شہہ بن نظر نہ آوے
جت ول دیکھساں

ہاڑ مہینے رے سخی
تپے پریم دی بھاہ
جے کوئی پاوے ذات نوں
اہل ذات ہو جاہ

ہاڑ مہینہ من چت بھاوے
تڑپ برہوں دی پیا ملاوے
باتل وہم سبھی اٹھ جاوے
تاں پی شام مکھ دکھلاوے
رحمت عشق دی

حضرت عشق جیہا نہ کوئی
عشق ہووے تاں ملدی ڈھوئی
عشق دل اندر کردا لوئی
میراں شہہ بن ہور نہ کوئی
دبوچا بہا لیا

ساون بجلی چمکی
بدل دی گھنگھور
چڑھ ورسے گھٹ شوق دی
دو جگ اندر شور

واہ واہ ساون دی رتّ آئی
میرے دل دی دھوڑ گوائی
ظاہر باطن دی ہریائی
وہم دوئی دی تپت بجھائی
جھگڑا مکیا

مک گئے سبھ جھگڑے جھیڑے
میں باہر نہ شامی ویہڑے
کتن تمن چتّ نہ میرے
میراں شاہ گھر آیا ویہڑے
سینہ ٹھاریا

بھادوں دے دن رے سخی
ڈھونڈیا دیس بدیس
شامے گھر وچ پایا
کر جوگن دا بھیس

بھادوں بھاہ برہوں دی بھاوے
جوگی سادھو کر دکھلاوے
پریمی بھو تن بھو رماوے
در میں دے الکھّ جگاوے
مندرا پائکے

پی کارن کنّ مندراں پاوے
مرنے توں پہلاں مر جاوے
دم دم انحد تار بجاوے
میراں شاہ دی گت مت پاوے
اکھیاں کھولھ کے

اسو آسا شام دی
من وچ رہے قدیم
ہے ادراک وجود دا
نہ ہے کوئی سہیم

اسو آس مراد پہنچائی
فی انفسکم دی گت پائی
اپنے آپو دیاں دہائی
گر چشتی توں گھول گھمائی
جسنے تاریا

واہ واہ چشتی کامل پیر
میری آن بندھاوے دھیر
رو رو نین بہاوے نیر
میراں شاہ دی ہے تدبیر
نظراں ماردا

کتک کرپا گر کرے
سن مہان سن ہو
کال کرم دا چور نہ
پاپ پنّ نہ کو

کتک کرپا جاں گر ہوئی
جپ اور جاپ رہا نہ کوئی
جو جاگت ہے سووت سوئی
چوں-چراں دی ملے نہ ڈھوئی
مخفی راز ہے

گپت سنّ دی جا نہ کائی
جن بولیا ان سولی پائی
شاہ شمش دی کھلّ لہائی
میراں شاہ نے رمز سجھائی
دوجا ہور نہ

مگھر مہینے رے سخی
کریئے حمد ہزار
سدھّ بدھ میری کھوئکے
ملیا دلبر یار

واہ واہ مگھر مہینہ آیا
گر رحمت دا انت نہ پایا
عہد آپے احمد ہو دھایا
لاہوتوں ناسوت کہایا
نقطہ ڈالکے

نقطہ غین سروں اٹھ جاوے
اوہو این جا غیر سماوے
خفی جلی وچ منگل گاوے
میراں شہہ دل جھاتی پاوے
نال بہار دے

پوہ پالا ہے پاپ دا
پاپی بھرم گوائے
چل شامی سیج تے
این مگن ہو جائے

چڑھیا پوہ بھرم اٹھ جاوے
پائی پتی نظر نہ آوے
کثرت وہمی پھوک جلاوے
وحدت اندر سیر کراوے
سبھ کو آپ نوں

جے تن سیکے ہووے لال
شہہ دا دیکھو پاک جمال
چوپٹ کھیلے سکھیاں نال
میراں شہہ سنگ کرے وصال
باجی ہار کے

ماگھ مہینے رے سخی
دوسرا ناہی ایک
بے رنگی دے رنگ سیوں
دیکھو رنگ انیک

ماگھ مہینے ایک ہی سارے
دوجا اپنا آپ پیارے
دیکھو بید کتاباں چارے
کلھ صحیح مئید پکارے
سمجھے پیڑ توں

چشتی گر توں سمجھ نادانا
جس جانا سو گر توں جانا
چھڈّ غفلت نہ ہو بؤرانا
میراں شہہ دا کر شکرانہ
سیس نیوا کے

پھاگن دے دن رے سخی
رل مل کھیلھیئے پھاگ
رنگ پریمی گھول کے
چھڑکن شہہ دے پاگ

واہ پھاگن پھاگ رچئیو
سبھ رنگ گھول پیا پر پائیو
بھر بھر وحدت جام پلائیو
میں میراں دا رنگ اڈوائیو

کیسر گھول گلال رلاواں
بھر پچکاری پی پر پاواں
رنگ بسنت ترانہ گاواں
میراں شہہ دا شکر مناواں
چولا رنگیا ہوری ہوری
 
آخری تدوین:

غدیر زھرا

لائبریرین
بارا ماہا زلیخا (مولوی غلام رسول آلمپری)

چیت

چڑھیا چیت چتاراں دلبر، مینوں نظر نہ آوے
دل وچ ہردم اوہا وسدا، نہ وچ چشم سماوے
میں تیری ہو رہیاں بندی، کیوں توں نظر نہ آویں
رچ مچ رہؤں دلے وچ میرے، کس تھیں نین چھپاویں
تانگھ تیری میں آ کتّ ویلے، جھات گھتاں جند واراں
بال المبا کتھے لکیوں، میریاں سنی پکاراں
میں جس شے نوں 'میں' کر کیہا، وچ ضمیر وچاراں
'توں' کر کہندی دور وسیندی، ڈر ڈر سچ نتاراں

ویساکھ

کھلھ ویساکھ پئیاں گلزاراں جھلیاں بعد-بہاراں
سنبل شاخاں نال سہاندے، توڑ زلف دیاں تاراں
دل میرے خم زلف تیری دے، پائے پیچ ہزاراں
میں وچ پیچ پھسی پھس مرناں، یار نہ لینیاں ساراں
گل گل دے سر بلبل روندی، مالی دی گلزارے
تے میں لبھدی ڈالی ڈالی، مالی دے چمکارے

جیٹھ

جیٹھ ہوائیں سینہ ساڑن وانگ جھریویں یاراں
کون اوہا جس میں غم گھتی، کس تھیں پچھاں ساراں
اے محبوب محبت تیری، کیڈک آفت بھاری
صبر لٹے تے ہوش لٹاوے، جان کھڑے کڈھ ساری
دل میرے وچ تونہیں آیا، بہہ بہہ گھتیں جھاتیں
سائت بھر ہو ظاہر ویکھن، نین میرے بہہ گھاتیں

ہاڑ

ہاڑ مہینے سر پور گزری، دھپّ وچھوڑے والی
سورج غماں دے ہڈیاں مغزوں، کر دکھلائیاں خالی
شمس دو پیکر دے وچ سینے، جیوں اج چمکاں مارے
اییویں زخم تیرا اج میرے، سینے دے وچکارے
توں سفنے وچ روندی پٹدی، چھوڑ گؤں کر بیرے
جے اک وار ملیں مڑ واراں، جان قدم وچ تیرے

ساون

ساون چڑھے بدل سر آون، ندیاں نیر اچھالے
نین میرے ہنجھ لہریں ڈبدے، بحر فراقَ وچالے
آب سروں وہ رڑھیاں یارا، جند پلک یا گھڑیاں
میں منتارو کشتی باجھوں، نیں ڈوبو وچ وڑیاں
کالیاں گھاٹاں سہائیاں سر تے، آہیں جوش کھلارے
یار ملے میں بنے لگدی، ملے پلک وچ تارے

بھادوں

بھادوں بھاء میرے دکھ بھارے، تپے دماغ بخاروں
روئ زمیں دا تختہ گلیا، میری گریازاروں
حالَ میرے دی مشکل بھاری، ویکھ کدی اک واری
خوش اقبال اوہا جس تیرے، جان قدم پر واری

اسو

اسو آس دراڈی مینوں، روندیاں جگ وہانے
سوہنے والیاں اکھیں اوہا، کنہدیاں زور ندھگانے
دن روواں میں راتیں جھوراں، تازے کراں سیاپے
دن ماتم میں رات قضیے، ایہہ دوزخ سر جاپے
جے ہے عشق تیرا بھلیائی، ملّ بہشت نہ کائی
جے ہے برا نہ دوزخ حاجت، کافی اجر جدائی

کتک

کتک کٹک برہوں دے دھانے، مینوں لٹّ سدھائے
اس دلبر دے نین ترکھے، وگ دل کاری آئے
دیکھ لواں ہن طالع اپنے، مڑ کد ملے پیارا
کر گھائل چھلّ جاناں دم وچ ایہہ اس دا ورتارا
کر پھیرا دکھ لمے ہوئے، مر کھپیاں وچ دوری
سینہ پرزے جگر شراروں، تن من ہویا چوری

مگھر

مگھر ماہ عمل دے پالے، تیریاں واہ رزائیں
مدت جلی بلی میں دردیں، ہن تے آ مل جائیں
رخوں نقاب اتار کرم تھیں، سفنے روپ دکھائیں
کتیوں گھیر گھڑی بھر پہلی، نیند اکھیں وچ پائیں
میں تیری توں کس تھیں نسیں، کس تھیں گھتیں پردہ
پاس ہوندوں ایہہ درد سنیندوں، واہ دردا واہ دردا

پوہ

پوہ مہینہ ٹھنڈا چڑھیا، جگر ودھیرے سڑیا
لمی رات فراکاں والی، یار نہ مڑ گھر وڑیا
گھر میرے توں پیر ن پاویں، ویکھ دکھاں دیاں آہیں
ایہہ آخر دکھ لائے توہیں، ہن کیوں ہٹیں پچھاہیں
دید تونہی دکھ تیرا مینوں، میں تیری توں میرا
تونہیں دولت تونہیں مالک تونہیں آپ لٹیرا

ماگھ

ماگھ مگھائی دل دی آتش، جان گئی ہو بیرے
جیوں جیوں کراں علاج دکھاں دا، تؤں تؤں ہون ودھیرے
کر گھائل توں نہ مڑ ملیا، تے ایہہ درد نہ مکے
کاٹھ ہویا سکّ تن من میرا، ظالم نین نہ سکے
جے اک وار ملیں میں پچھاں، بعد سلام دوائیاں
توں ایہہ نین میرے وچ کتھوں، ندیاں ٹور وگائیاں

پھگن

پھگن ماہ فراقوں روندی، پئے اکھیں وچ روہے
واہ واہ عشق تیرے نے مینوں، دکھ دتے سکھ کھوہے
ہن ایہہ اکھیں سوندیاں ناہیں، نیند گؤں لے نالے
آن وکھا اوہ شعلے نوری، کھلیاں نینداں والے
دل دا خون اکھیں تھیں وہندا، غم دیاں وگن کٹاراں
وچ کزیاں تیریاں روندی، گئے مہینے باراں
اسے حال زلیخا تائیں، سارا سال وہایا
نہ اوہ کھلیاں نینداں غالب، نہ اوہ یار دسایا
جریا برس دے غم بھارا، طاقت رہی نہ زورا
اکھیں پکّ رہن وچ لالی، بدن گیا ہو کھورا
اکو سال زلیخا تائیں، غم دے سوز وبالوں
دوزخ دے وچ کٹن نالوں، بڑا ہزاراں سالوں
گزریا سال اکاہر غم دا، ہن دوہرے دی واری
وگی کلام دلوں دو حرفی، تالا فعال وچاری
 

غدیر زھرا

لائبریرین
رومانہ چوہدری
میں تمام الفاظ پر عبور تو نہیں رکھتی لیکن اپنے فہم کے مطابق بتانے کو کوشش کرتی ہوں :) جو معنی آپ نے سمجھے وہ درست ہیں باقی کچھ یوں ہیں
بردی مطلب داسی

سر تے سالو شگنا والے مطلب سر پر شگن کی پھولوں والی چادر یا شال۔۔سالو پھولوں والی اس چادر کو کہتے جو دلہن کو پہنائی جاتی یا عموماً شادی بیاہ کے موقع پر خواتین اوڑھتی ہیں اسے پھلکاری بھی کہتے ہیں :)

بھاگ نکرمے: بری قسمت

داکھاں : دیسی انگور

دوتاں: دوستاں

مہانیا: جو کشتی چلائے

سلکھنی: سیانی خاتون

کلکھنی: "جھلی" خاتون

کچرک: کتنی دیر تک (کہ چِر تک)

چتاردی: ورد کرتی

دوتیاں: دشمنان

کتن تمن چِت نہ میرے: کاتنے کی طرف میرا دھیان نہیں

سیہم کا نہیں معلوم معذرت

فین ان فکم دی گَت پائی: یہ میں درست کر دیتی ہوں یہ جہاں لکھا ہے وہاں بھی غلط ہے کیونکہ یہ عربی کے الفاظ ہیں یہ میرے فہم کے مطابق "فی انفسکم" ہے گتَ کیفیت کو کہتے۔۔

میراں شاہ سنگ کرے وصال
باجی ہار کے : میراں شاہ کے ساتھ وصال کروں بازی ہار کر

سائت : اردو میں جسے ساعت کہتے ہیں

چھوڑ گؤں کر بیرے: میں تو اس کا مفہوم دیوانہ کر کے چھوڑ گیا ہی لیتی ہوں لیکن مجھے بیرے کا لفظی معنی نہیں معلوم

دراڈی: دور دراز

ندھگانے: زور زبردستی

وچ کزیاں تیریاں روندی: معذرت میں کزیاں کا معنی نہیں جانتی
 
سیہم کا نہیں معلوم معذرت
حصہ دار، شریک
انوکھی، انوکھا، نئی طرز کا
شوہدے، شُہدے
وچ کزیاں تیریاں روندی
قصہ سے قصیاں یا پھر قضیہ سے کزیاں (اندازہ المعروف تُکا:tongueout:)
 
رومانہ چوہدری
میں تمام الفاظ پر عبور تو نہیں رکھتی لیکن اپنے فہم کے مطابق بتانے کو کوشش کرتی ہوں :) جو معنی آپ نے سمجھے وہ درست ہیں باقی کچھ یوں ہیں
بردی مطلب داسی

سر تے سالو شگنا والے مطلب سر پر شگن کی پھولوں والی چادر یا شال۔۔سالو پھولوں والی اس چادر کو کہتے جو دلہن کو پہنائی جاتی یا عموماً شادی بیاہ کے موقع پر خواتین اوڑھتی ہیں اسے پھلکاری بھی کہتے ہیں :)

بھاگ نکرمے: بری قسمت

داکھاں : دیسی انگور

دوتاں: دوستاں

مہانیا: جو کشتی چلائے

سلکھنی: سیانی خاتون

کلکھنی: "جھلی" خاتون

کچرک: کتنی دیر تک (کہ چِر تک)

چتاردی: ورد کرتی

دوتیاں: دشمنان

کتن تمن چِت نہ میرے: کاتنے کی طرف میرا دھیان نہیں

سیہم کا نہیں معلوم معذرت

فین ان فکم دی گَت پائی: یہ میں درست کر دیتی ہوں یہ جہاں لکھا ہے وہاں بھی غلط ہے کیونکہ یہ عربی کے الفاظ ہیں یہ میرے فہم کے مطابق "فی انفسکم" ہے گتَ کیفیت کو کہتے۔۔

میراں شاہ سنگ کرے وصال
باجی ہار کے : میراں شاہ کے ساتھ وصال کروں بازی ہار کر

سائت : اردو میں جسے ساعت کہتے ہیں

چھوڑ گؤں کر بیرے: میں تو اس کا مفہوم دیوانہ کر کے چھوڑ گیا ہی لیتی ہوں لیکن مجھے بیرے کا لفظی معنی نہیں معلوم

دراڈی: دور دراز

ندھگانے: زور زبردستی

وچ کزیاں تیریاں روندی: معذرت میں کزیاں کا معنی نہیں جانتی
حصہ دار، شریک

انوکھی، انوکھا، نئی طرز کا

شوہدے، شُہدے

قصہ سے قصیاں یا پھر قضیہ سے کزیاں (اندازہ المعروف تُکا:tongueout:)
بہت نوازش:)
 
کتک کٹک دکھاں دے آئے، ہو گئے دل دے بیرے نے
توں سفنے وچ روندی پٹدی، چھوڑ گؤں کر بیرے
ماگھ مگھائی دل دی آتش، جان گئی ہو بیرے
چھوڑ گؤں کر بیرے: میں تو اس کا مفہوم دیوانہ کر کے چھوڑ گیا ہی لیتی ہوں لیکن مجھے بیرے کا لفظی معنی نہیں معلوم
بیرے کا مطلب ہوتا ہے ٹکڑے ہونا یا کرنا۔
 

غدیر زھرا

لائبریرین
بارانماہ-شیرینماہ (محمد بوٹا)

چیتر ماہ چڑھیا مندا سال مینوں، دوتاں کنت تھیں چا اکنت کیتا
کھیت کھیت بسنت کھڑنت بیلی، میرا رنگ بسنت بسنت کیتا
میرے توڑ دے جوڑ نوں توڑ دوتاں، میں تے ظلم بے انت چا انت کیتا
میرا بوٹیا باجھ صنم دلبر، مندا باب اس چنت اچنت کیتا


چڑھے ماہ بساکھ وے ساکھ لگی، چا بساکھ دوتاں دوتاں نال میرے
کھولھ وال ڈولی نین نین جھولی، بناں لال ہوئے دیدے لال میرے
دوتاں چا پھاہیاں پا پھاہیاں میں، سائیاں تدھ سائیاں جال جال میرے
میرا بوٹیا ویکھ لئے حالَ اکھیں، آکھیں پاس جا کے جانی حالَ میرے


جیٹھ ہیٹھ میں عشقَ السیٹھ آئیاں، ہویا سیج دا پلنگھ پلنگ میرا
بناں کنت میں انت اکنت ہوئیاں، ربا میل فرہاد ملنگ میرا
دوتی سنگ کرکے ناہیں سنگ کرکے، جی سنگ کرکے توڑ سنگ میرا
رجّ بوٹیا وصل نہ جام پیتا، پیا پیا جیا ہن تنگ میرا


چڑھے ماہ ہاڑے بیٹھی کراں ہاڑے، اساں دکھ ہاڑے ہاڑے انت سارے
اک جان میری دکھ جان لکھاں، ساتھیں سکھ ہو گئے اڈنت سارے
سئیاں کونت لے کے سون سیج اتے، ساڈی کنت بن سیج اکنت وارے
تکیہ بوٹیا ربّ تے رکھیا میں، کدی میلسیگا نال کنت پیارے


ساون ماہ چمکی کڑک مار بجلی، گھٹاں کالیاں کالیاں آئیاں نے
اودھر امبر جھڑیاں ایدھر نین جھڑیاں، دوہاں خوب جھڑیاں امبراں لائیاں نے
جھولا جھولدا نہ اچنچیت دوتاں، دے کے ساہ وساہ وساہیاں نے
کیتی بوٹیا جنہاں نے نال ساڈے، آوے پیش اوہناں دیاں جائیاں نے


بھادروں بھاہ لگی عشقَ تن میرے، ہویا جگر تمام کباب شیریں
میرے خان سلطان فرہاد سائیاں، جان جان تھیں جان غلام شیریں
متاں کہیں پیاریا سجنا وے، کردی سیج تے پئی آرام شیریں
موجی بوٹیا عشقَ جلاد تیرا، دیندا چین ناہیں صبح شام شیریں


اسوج پین آنسو چھم چھم جھولی، سانوں غم فرہاد فقیر دا جے
ویکھ حالَ اسدا کرنا رحم لوکو، عاجز حالَ فقیر دلگیر دا جے
وال وال اسدا دکھاں نال بھریا، پیا جال اساں تقدیر دا جے
ایپر بوٹیا چھیل اوہ مسّ بھنا، پھرے ماریا عشقَ-شمشیر دا جے


کتک ماہ جالاں کب تک دکھ لوکو، دم دم صنم دا غم مینوں
منجی عشقَ بخیل جلاد ظالم، دل تے درد فراق ستم مینوں
دم دم پر غم ستم کردے، ربا میل فرہاد صنم مینوں
ڈٹھے بوٹیا جم میں غم بھارے، بھل گئے ماپے آپے جم مینوں


چڑھے ماہ مگھر پیا عشقَ مگر، وانگ کونج دے اؤنسیاں پانیاں میں
ویکھاں راہ تیرا چڑھ کے محل اتے، کھلی راہیا کاگ اڈانیاں میں ۔
کدی موڑ مہار اک وار میں تے، تیتھوں وارنے وارنے جانیاں میں
ایپر بوٹیا باجھ فرہاد سائیں، تارے گندیاں رات لنگھانیاں میں


چڑھیا پوہ سیالے تے پین پالے، لمی ہجر فراق دی رین بیلی
راتیں گناں تارے میرے چند تارے، ساری رین بیٹھی کراں وین بیلی
نین پین ڈولی لین چین ناہیں، وین وین کردی رین رین بیلی
سخت بوٹیا عشقَ دے معاملے نے، اللہ پیش نہ کسے دے پین بیلی


چڑھیا ماگھ ماہی تڑفاں وانگ ماہی، تیرے عشقَ نے پھاہیاں پائیاں میں
تیرے درد فراق ہلاک کیتی، رو رو اکھیاں خون ڈبائیاں میں
اگے ربّ دے کوک فریاد میری، تیتھوں دوتیاں جدا کرائیاں میں
نہں بوٹیا لا نہ سکھ پایا، نج سائیاں پائیاں سائیاں میں


چڑھے ماہ پھگن ربا ! میل سجن، مینوں درد فراق ستایا اے
گلاں من دیاں من دیاں من رہیاں، جانی رجّ کے گل نہ لایا اے
پھرے خوار لاچار فرہاد میرا، سانوں اوسدے ساڑ جلایا اے
اساں بوٹیا درد فراق اندر، سارا روندیاں سال لنگھایا اے
 
Top